informacje dla pracowników

Co musisz wiedzieć o L4? Zmiany przepisów w 2025 r.

12 stycznia 2025

Każdy pracownik ma prawo zachorować i skorzystać w okresie niezdolności do pracy z L4 – zwolnienia chorobowego i świadczeń przysługujących mu na mocy obowiązujących przepisów. Z pewnością większość z Was znalazła się kiedyś w takiej sytuacji i zapewne jeszcze większość z nas się w niej znajdzie. Warto znać zatem podstawowe regulacje i być na bieżąco z planowanymi zmianami przepisów. Nasz dzisiejszy wpis powinien Wam w tym pomóc, zachęcamy do lektury.

Co musisz wiedzieć o L4?

Na początek warto przyjrzeć się do o L4 mówią przepisy. Warto zajrzeć do Kodeksu pracy, a dokładniej do art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Zgodnie z nim czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:

choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu;
wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży – w okresie wskazanym w pkt 1 – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia;
poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – w okresie wskazanym w pkt 1 – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.
dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy. Wynagrodzenie to oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Jeżeli niezdolność do pracy trwa dłużej niż wskazane powyżej okresy, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.

Przebywając na L4 i będąc objętym ubezpieczeniem, przysługuje wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy. Wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy mogą pobierać wszyscy, którzy nieprzerwanie podlegali ubezpieczeniu przez 30 dni (pracownicy na etacie) oraz 90 dni (osoby pracujące na umowie-zlecenie opłacające składki chorobowe). Każde zwolnienie lekarskie musi wystawić lekarz. Powinien zbadać pracownika i wystawić diagnozę, wedle której ze względu na stan zdrowia potrzebuje on odpoczynku od pracy zawodowej. Kłopoty ze zdrowiem mogą dotyczyć zarówno przypadłości fizycznych (np. przeziębienie, grypa), jak i psychicznych – zwolnienie lekarskie może również wystawić lekarz psychiatra. Warto przy tym pamiętać, że niezdolność do pracy nie może być uznana za przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. Pracownik w takiej sytuacji podlega ochronie przed wypowiedzeniem. Przepisy przewidują jednak, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

L4 – planowane zmiany przepisów

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego jest ściśle powiązana z wysokością minimalnego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2025 roku osoby zarabiające najniższą krajową mogą liczyć na 4666 zł brutto miesięcznie. To o 366 zł więcej od wynagrodzenia, które obowiązywało od 1 lipca 2024 roku. To oznacza, że od stycznia 2025 roku pracownicy przebywający na zwolnieniu lekarskim mogą liczyć na wyższe wynagrodzenie chorobowe. To pierwsza, ale nie jedyna zmiana jaka nastąpi w 2025 roku.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego to kwota minimalnego wynagrodzenia pomniejszona o 13,71 proc. (493,56 zł) – to składki potrącone przez pracodawcę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe.

Wszystkie wskazuje na to, że w 2025 pojawią się kolejne zmiany w zasadach wynagradzania pracowników na L4. Jakie? Pracownik przebywający na L4 będzie mógł – bez groźby utraty pieniędzy z ZUS – np. podpisać fakturę, czy odpisać na e-maila, wyjechać za granicę czy wykonywać inną pracę. Zmieni się także kwestia płatności za L4 – będzie wynosić ona 90 albo 100 proc. Prace nad tym projektem trwają, a główną ideą która im przyświeca jest rezygnacja z „karania” za chorobę pracownika lub pracodawcę. Dziś tak to trochę wygląda. Pracownik jest karany tym, że otrzymuje mniejsze wynagrodzenie, a pracodawca tym, że musi znaleźć zastępstwo za nieobecnego pracownika i pokrywać koszty wynagrodzenia chorobowego, czyli 80 proc. pensji. Do tej pory zwolnienie chorobowe, czyli popularne L4, było płatne w 80 proc. Przez pierwsze 33 dni zwolnienia obowiązek wypłaty spoczywał na pracodawcy (14 dni w przypadku osób 60 plus), a dopiero od 34. dnia płacił ZUS. Obecnie to Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie pokrywał L4 od pierwszego dnia.

Podsumujmy zatem, co zmieni się w L4 od 2025 roku?

pojawienie się zezwolenia na wykonywanie incydentalnych czynności (odebranie np. telefon od szefa, podpisanie faktury czy odpisanie na służbowego e-maila),
wprowadzenie możliwości wykonywania pracy podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim (jest to ważne dla osób pracujących w więcej niż jednym miejscu),
ewentualną nieobecność w miejscu zamieszkania trzeba będzie udokumentować względami zdrowotnymi lub koniecznością podjęcia „czynności incydentalnych” (wizyta u lekarza, wyjście na badania, czy po zakupy spożywcze),
90 lub 100 proc. płatnego L4.

Jak będą brzmiały finalne regulacje? Co to zmieni w podejściu pracodawców i w sytuacji pracowników? Czy projekt przyniesie zakładane korzyści, a może stanie się dodatkowym narzędziem manipulacji? Tego dowiemy się obserwując przebieg prac nad przepisami. Jeśli chcecie być z nimi na bieżąco polubcie nasz profil na portalu Facebook i LinkedIn. Dzielimy się tam aktualnościami ze świata księgowości, podatków i nie tylko. Dołączcie do nas!

Nadgodziny – najważniejsze informacje

12 listopada 2024

Praca w godzinach nadliczbowych to temat, który niemal od zawsze budzi zainteresowanie zarówno pracowników, jak i pracodawców. W związku ze zmianami prawnymi i rosnącym zapotrzebowaniem na elastyczne godziny pracy, warto dokładnie przeanalizować, jakie obowiązki oraz przywileje niesie ze sobą praca w nadgodzinach. Co trzeba o niej wiedzieć, jakie są limity? Te i dodatkowe informacje podsumowaliśmy w dzisiejszym artykule. Zapraszamy.

Praca w godzinach nadliczbowych

Pracą w godzinach nadliczbowych nazywamy każdą pracę wykonaną ponad obowiązujący wymiar czasu pracy ustalony dla danego stanowiska i pracownika. Może to obejmować przekroczenie normy dziennej lub tygodniowej, ustalonej zgodnie z systemem czasu pracy obowiązującym w firmie. Co do zsady, pracodawca może zlecić pracę w godzinach nadliczbowych w określonych przypadkach, a są to:

Konieczność przeprowadzenia akcji ratunkowej – w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia, a także w celu ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Szczególne potrzeby pracodawcy – takie potrzeby mogą obejmować różne sytuacje wymagające dodatkowego nakładu pracy.

Przepisy prawa pracy jasno wskazują grupy pracowników, którym nie można zlecić pracy nadliczbowej, niezależnie od okoliczności. Wśród nich są kobiety w ciąży, pracownicy młodociani, osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności. Istnieje także grupa pracowników, którzy mogą pracować w godzinach nadliczbowych tylko za ich zgodą. To rodzice dzieci do lat 8, osoby pracujące na stanowiskach związanych z przekroczeniem dopuszczalnych norm czynników szkodliwych dla zdrowia.

Limity godzin nadliczbowych

Praca nadliczbowa podlega ścisłym limitom, które mają na celu ochronę pracownika przed nadmiernym obciążeniem:

Dzienny limit pracy – Całkowity czas pracy w ciągu doby, wraz z godzinami nadliczbowymi, nie może przekroczyć 13 godzin, aby zapewnić 11-godzinny odpoczynek dobowy.
Tygodniowy limit pracy – Przeciętny tygodniowy czas pracy z nadgodzinami nie może przekroczyć 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Roczny limit godzin nadliczbowych – Standardowo maksymalna liczba godzin nadliczbowych dla jednego pracownika w skali roku wynosi 150 godzin, chyba że inny limit zostanie określony w regulaminie pracy lub umowie.

W zależności od tego, czy przekraczamy dobową, czy średniotygodniową normę czasu pracy, możemy wyróżnić dwa rodzaje nadgodzin. Nadgodziny dobowe – powstają, gdy pracownik pracuje powyżej swojej dobowej normy lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy. Może to mieć miejsce np. w przypadku pracy przy dozorze urządzeń, w systemie równoważnym lub w ruchu ciągłym. Nadgodziny średniotygodniowe – są naliczane, gdy pracownik przekroczy tygodniową normę czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Występują najczęściej w miesięcznych okresach rozliczeniowych, gdy suma godzin pracy przekracza ustalony limit.

Nadgodziny, a wynagrodzenie

Praca w nadgodzinach powinna zostać odpowiednio wynagrodzona. Pracownikowi przysługuje:

100% dodatku do wynagrodzenia za pracę nadliczbową wykonywaną w nocy, w niedziele i święta lub w dni wolne.
50% dodatku do wynagrodzenia za pracę nadliczbową wykonywaną w pozostałych przypadkach.
alternatywnie, pracodawca może zaoferować pracownikowi czas wolny w zamian za przepracowane godziny nadliczbowe. Taka rekompensata zwalnia pracodawcę z wypłaty dodatku pieniężnego, ale pracownik nadal zachowuje prawo do podstawowego wynagrodzenia.

Warto zaznaczyć, że pracownicy pełniący funkcje kierownicze nie otrzymują wynagrodzenia za pracę nadliczbową, chyba że chodzi o nadgodziny przypadające w niedziele i święta, a nie zostały one zrekompensowane dodatkowym dniem wolnym. Pracownicy wykonujący stale pracę zdalną mogą natomiast otrzymywać ryczałt za godziny nadliczbowe, o ile zostanie on wyraźnie wyodrębniony na liście płac. Warto też pamiętać, że przekroczenie dopuszczalnych limitów czasu pracy nadliczbowej może wiązać się z sankcjami dla pracodawcy, w tym mandatami i kontrolami ze strony Państwowej Inspekcji Pracy. Natomiast nie to powinno być głównym motywatorem, aby odpowiednio zarządzać czasem pracy. Przestrzeganie przepisów jest nie tylko obowiązkiem, ale także kluczowym elementem zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.

Praca w godzinach nadliczbowych to temat, który wymaga staranności zarówno ze strony pracodawców, jak i pracowników. Przestrzeganie limitów, transparentność zasad oraz właściwe wynagrodzenie (finansowe lub czasowe) pozwalają na utrzymanie równowagi między potrzebami biznesowymi, a ochroną zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Nadgodziny mogą być skutecznym rozwiązaniem w sytuacjach nagłych lub wymagających zwiększonego nakładu pracy, ale nie powinny być nadużywane. Nie tylko z uwagi na przepisy prawa, ale przede wszystkim aby budować zaufanie w zespole i wspierać pozytywną kulturę organizacyjną w firmie.

Umowa o dzieło – czym jest i jakie daje korzyści?

15 września 2024

Umowa o dzieło to rodzaj umowy cywilnoprawnej, która często niesłusznie zyskuje miano „umowy śmieciowej”. Tymczasem, prawidłowo wykorzystana, stanowi doskonałe narzędzie do sprzedawania swoich usług lub produktów na przejrzystych zasadach. Co warto o niej wiedzieć i o czym paniętać? Jakie ma korzyści? Na te i dodatkowe pytania odpowiadamy w dzisiejszym wpisie.

Umowa o dzieło – najważniejsze informacje

Przepisy regulujące umowę o dzieło znajdują się w Kodeksie cywilnym, a nie w Kodeksie pracy, co oznacza, że tego typu kontrakt nie wiąże się z uprawnieniami pracowniczymi. Co mówi na ten temat Kodeks cywilny? Po pierwsze, definiuje strony jako wykonawcę i zamawiającego, a zgodnie z artykułem 627, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Co to oznacza w praktyce? Umowa o dzieło musi prowadzić do osiągnięcia konkretnego, zindywidualizowanego rezultatu, który może mieć zarówno formę materialną, jak i niematerialną.

Przykłady materialnych dzieł:

obraz,
mebel,
banner reklamowy,
rękodzieło.

Przykłady niematerialnych dzieł:

artykuł prasowy,
projekt graficzny,
tekst piosenki,
wykład akademicki.

Ze względu na swoją specyfikę, umowa o dzieło często znajduje zastosowanie w branżach artystycznych, wśród freelancerów oraz osób pracujących w wolnych zawodach, takich jak: dziennikarze, copywriterzy, projektanci stron internetowych, tłumacze czy wykładowcy. Ważnym aspektem przy zawieraniu umowy o dzieło jest to, że musi ona prowadzić do konkretnego rezultatu. Jeśli umowa dotyczy wykonywania powtarzalnych czynności, takich jak sprzątanie biura kilka razy w tygodniu, to nie może być to klasyfikowane jako umowa o dzieło. W takich przypadkach powinno się zawrzeć umowę zlecenie lub umowę o pracę. Alternatywnie, jeśli osoba świadcząca usługę prowadzi działalność gospodarczą, można podpisać z nią umowę B2B. A jak wygląda kwestia podatków?

Umowa o dzieło, a podatki

Jeśli Twoje wynagrodzenie na podstawie umowy o dzieło w danym miesiącu nie przekracza 200 zł brutto i nie jesteś pracownikiem zamawiającego, obowiązuje tzw. podatek zryczałtowany w wysokości 12%. Dochody z takich umów nie są łączone z innymi dochodami, co oznacza, że nie trzeba ich wykazywać w rocznym zeznaniu PIT. W przypadku wynagrodzeń powyżej 200 zł brutto, podatek wyliczany jest na zasadach ogólnych. Podstawę do opodatkowania stanowi suma wszystkich dochodów w roku kalendarzowym, a stawki podatku wynoszą:

12% – dla dochodów do 120 000 zł,
32% – dla nadwyżki powyżej 120 000 zł.

Dodatkowo, koszty uzyskania przychodu w przypadku standardowej umowy o dzieło wynoszą 20%. Jeśli jednak umowa obejmuje przeniesienie praw autorskich, koszty te wzrastają do 50%, co automatycznie obniża kwotę podatku. A co z ZUS-em? Jedną z kluczowych zalet umowy o dzieło jest brak obowiązku odprowadzania składek na Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), w tym składki zdrowotnej. Wynika to z faktu, że umowa o dzieło dotyczy realizacji konkretnego zadania, a nie wykonywania pracy pod nadzorem pracodawcy w określonym czasie i miejscu. Istnieją też wyjątki. Jeśli umowa o dzieło jest zawarta z pracownikiem przebywającym na urlopie macierzyńskim, oraz gdy jest zawierana między pracownikiem a jego pracodawcą. ZUS traktuje ją wtedy jak umowę o pracę, co oznacza, że taka umowa zostaje objęta obowiązkowymi składkami, a zlecający dzieło musi poinformować o zawarciu umowy w terminie 7 dni od dnia podpisania kontraktu (formularz ZUS RUD). W sytuacji, gdy strony nie łączy stosunek pracy, umowa o dzieło pozostaje wolna od obciążeń na rzecz ZUS. Jakie jeszcze korzyści może mieć umowa o dzieło?

Jakie korzyści ma umowa o dzieło?

Zatrudnienie na podstawie umowy o dzieło może dawać szereg korzyści. Zarówno z perspektywy zlecającego, jak i przyjmującego zlecenie. Wiele zależy od konkretnej sytuacji. Osoby pracujące na umowie o dzieło korzystają z nowej kwoty wolnej od podatku oraz z wyższego drugiego progu podatkowego. UoD nie rodzi obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej, co oznacza, że zmiany wynikające z reformy podatkowej nie wpłynęły negatywnie na wynagrodzenie takich osób. A dla wszystkich tych, którzy nie są objęci ubezpieczeniem zdrowotnym z innych tytułów, jest możliwość opłacania dobrowolnej składki na NFZ i korzystać z państwowej opieki zdrowotnej. UoD to też możliwość zastosowania preferencyjnych kosztów uzyskania przychodu (50%) w przypadku przeniesienia praw autorskich.

Od 2023 roku wprowadzono nowy sposób naliczania wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło, który uwzględnia kwotę zmniejszającą podatek. Dodatkowo, dla umów z wynagrodzeniem do 200 zł brutto obowiązuje podatek zryczałtowany w wysokości 12%.

Zaletą umowy o dzieło jest też elastyczność oraz to, że w większości przypadków pracodawca płaci tylko wtedy, gdy otrzyma umówione dzieło. To sprawia, że ta forma umowy dobrze sprawdza się szczególnie w środowisku kreatywnym i freelancerskim. Dzięki niej możliwe jest korzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania oraz uniknięcie obowiązkowych składek na ZUS. Nie zawsze będzie jednak najlepszym rozwiązaniem. Dlatego warto korzystać z niej jak z narzędzia, które powinno być dobrze dopasowane do danej sytuacji, okoliczności i odpowiednio wykorzystywane. Chętnie Ci w tym pomożemy! W naszym biurze rachunkowym możesz liczyć na profesjonalne wsparcie i doradztwo. Chętnie zajmiemy się kwestiami kadrowymi, umowami, prawidłową dokumentacją, a także zaopiekujemy bieżacymi rozliczeniami. Skontaktuj się z nami i porozmawiajmy o szczegółach!

Czterodniowy tydzień pracy i planowane zmiany w przepisach

26 lipca 2024

W ostatnich miesiącach rząd rozpoczął prace nad istotnymi zmianami w kodeksie pracy, które mają na celu skrócenie czasu pracy oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego. Do tego pojawił się ponownie projekt zgłaszany przez związki zawodowe, które postulują o wprowadzenie 35-dniowego urlopu. Bez wątpienia, te zmiany odczują zarówno pracownicy, jak i przedsiębiorcy i ogólnie mówiąc, zrewolucjonizować rynek pracy w Polsce. Co dokładnie ma się zmienić? Jak może wyglądać wdrożenie nowych przepisów? Odpowiedź na te pytania oraz omówienie planowanych zmian, przedstawimy w dzisiejszym artykule.

Skrócony czas pracy – planowane zmiany

Ogólnie mówiąc, rząd analizuje dwa główne warianty skrócenia czasu pracy: wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia pracy lub czterodniowego tygodnia pracy. 35-godzinny tydzień pracy, ten wariant zakłada utrzymanie pięciodniowego tygodnia pracy, ale skrócenie każdego dnia pracy z ośmiu do siedmiu godzin. Oznacza to, że pracownicy wciąż pracowaliby od poniedziałku do piątku, ale ich codzienna praca trwałaby krócej. Natomiast czterodniowy tydzień pracy to rozwiązanie popularne na świecie, ale w Polsce byłoby dużą nowości. Pracownicy mieliby wolne trzy dni w tygodniu. Weekend rozpoczynałby się już w czwartek późnym popołudniem, co mogłoby prowadzić do większej elastyczności w organizacji czasu pracy, z różnymi grupami pracowników mającymi wolne w różne dni tygodnia.

Tak jak wspomnieliśmy, pojawił się dodatkowy projekt, który wcześniej był już rozważany. Chodzi o wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni rocznie. Argumentacja za wprowadzeniem tej zmiany opiera się między innymi na tym, że wymiar urlopu nie zmieniał się od pół wieku, mimo że warunki pracy i oczekiwania pracowników uległy znacznym przekształceniom. To nie jest nowa dyskusja, poprzedni rząd mierzył się z tym tematem, ale mówiąc w skrócie – nieskutecznie. Teraz szanse na wdrożenie tych regulacji wydają się bardziej prawdopodobne. Co więcej? Jednym z proponowanych rozwiązań było zrównanie prawa do urlopu niezależnie od długości okresu zatrudnienia. Obecnie pracownicy mają prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego, a po pewnym okresie zatrudnienia – do 26 dni. Propozycja ta była ogólnie aprobowana, ale inne zmiany, zwłaszcza dotyczące czasu pracy i sposobu jego rozliczania, budziły kontrowersje. Jedną z kontrowersyjnych propozycji było zagospodarowanie zaległych urlopów, które miały być ewidencjonowane i wykorzystywane w naturze, na przykład podczas przestojów produkcyjnych, lub wypłacane w formie ekwiwalentu pieniężnego.

Wdrożenie zmian w kodeksie pracy – co mogą oznaczać w praktyce?

Wprowadzenie zarówno czterodniowego tygodnia pracy, jak i 35-dniowego urlopu wypoczynkowego dla wszystkich pracowników wydaje się mało prawdopodobne. W praktyce oznaczałoby to bowiem dwumiesięczne wakacje dla każdego zatrudnionego, co mogłoby być trudne do zrealizowania w polskich realiach. Bardziej prawdopodobnym rozwiązaniem może być wprowadzenie kompromisu, na przykład 35-dniowego urlopu dla pracowników z długim stażem pracy, lub równoczesne wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia pracy i wydłużonego urlopu. Choć nie znamy jeszcze ostatecznych decyzji i propozycji, jedno wydaje się pewne. Przedsiębiorców i pracowników czeka spora zmiana. Zmiana, która może też stanowić impuls do innowacyjnego rozwoju, podobnie jak wprowadzanie nowych technologii czy rozwój zrównoważonych modeli biznesowych. Przykłady z innych krajów, takich jak Islandia czy Japonia, które eksperymentowały z krótszym tygodniem pracy, pokazują, że takie zmiany mogą prowadzić do zwiększenia efektywności pracy i poprawy jakości życia pracowników. Jak będzie w naszym przypadku? Być może już niebawem się przekonamy.

Warto mieć na uwadze, że wprowadzenie wspomnianych zmian będzie wiązać się też z dodatkowymi wyzwaniami. Przedsiębiorcy muszą być przygotowani na te zmiany i dostosować swoje modele biznesowe do nowych warunków. Pracownicy też będą musieli przeorganizować swoją pracę, co nie zawsze musi być takie proste. Wiele zależy oczywiście od rodzaju zawodu, jaki wykonują. Skrócenie czasu pracy może też wymagać zmiany podejścia do zarządzania zasobami ludzkimi. Pracodawcy będą musieli znaleźć sposoby na zwiększenie efektywności pracy swoich zespołów, na przykład poprzez szkolenia i rozwój kompetencji pracowników. Z dotychczasowych, funkcjonujących opinii wynika, że wspomniane zmiany mogą przyczynić się do wzrostu satysfakcji pracowników, a to z kolei może prowadzić do zwiększenia lojalności i zaangażowania zespołów. Nie ma jednak co ukrywać, na tym etapie to jeszcze wróżenie z fusów.

Dlatego też warto obserwować rozwój sytuacji i być na bieżąco z informacjami dotyczącymi planowanych nowelizacji. Będziemy udostępniać aktualne informacje na naszym profilu na Facebooku i LinkedIn. Jeśli jeszcze nie obserwujecie naszej aktywności na tych kanałach, zapraszamy. Dobrze będzie też już teraz skonsultować możliwe scenariusze i możliwości, biorąc pod uwagę indywidualną sytuację w firmie. W tym celu zachęcamy do bezpośredniego kontaktu z naszymi specjalistami. Doradzimy dobre rozwiązania, podzielimy się naszym doświadczeniem i pomożemy odpowiednio zareagować na planowane zmiany przepisów.

Porozmawiajmy!

Rozliczanie delegacji firmowych

15 czerwca 2024

Zarządzanie firmą i bieżąca działalność często wiąże się z koniecznością odbywania podróży służbowych, zarówno na terenie kraju, jak i za granicą. Dotyczy to nie tylko właścicieli firm, ale także ich pracowników. Gdy podróż służbowa jest związana z realizacją celów firmowych, można ją zakwalifikować jako koszty uzyskania przychodu i odliczyć od podstawy opodatkowania. Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, jakie dokładnie wydatki mogą wliczyć w koszty. Jak więc prawidłowo rozliczać delegacje krajowe i zagraniczne? Jak odpowiednio je dokumentować? Jakie wydatki mogą być uznane za koszty firmowe? Na te i inne pytania odpowiemy w dzisiejszym wpisie.

Podróże służbowe – co musisz o nich wiedzieć?

Jednym z częstych problemów związanych z rozliczaniem delegacji jest poprawne rozróżnienie pojęć podróży służbowej i oddelegowania. Podróż służbowa oznacza wyjazd pracownika na polecenie pracodawcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba firmy lub jego stałe miejsce pracy. Oddelegowanie natomiast to sytuacja, gdy pracownik zostaje czasowo przeniesiony do wykonywania obowiązków w miejscu innym niż określone w umowie o pracę. Obie te sytuacje różnią się charakterem, a co za tym idzie, wiążą się z odmiennymi prawami i obowiązkami. Stałe wykonywanie pracy w różnych miejscach i terminach nie jest uważane za podróż służbową, podobnie jak realizowanie zadań w różnych, swobodnie wybranych przez pracownika lokalizacjach, gdy umowa obejmuje pracę na całym terenie województwa lub kraju.

Podstawą formalną każdej podróży służbowej jest polecenie wyjazdu służbowego, które jest wydawane przez pracodawcę. Choć nie jest wymagane, aby było ono sporządzane na piśmie, z praktycznego punktu widzenia jest to zdecydowanie zalecane. Pisemne polecenie wyjazdu pozwala uniknąć nieporozumień, precyzując termin, miejsce i cel podróży. Dodatkowo pracownikowi przysługują środki na pokrycie kosztów związanych z delegacją, co ułatwia jej rozliczenie. Rozróżnienie między delegacją krajową a zagraniczną jest kluczowe, ponieważ zasady ich rozliczania różnią się. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące obu typów delegacji.

Delegacje krajowe

Pierwszym elementem, który przychodzi na myśl przy rozliczaniu delegacji, jest dieta. Nie chodzi tutaj oczywiście o zdrowy sposób odżywiania, lecz o kwotę przeznaczoną na pokrycie kosztów wyżywienia pracownika podczas podróży służbowej. W zależności od tego, jaki posiłek zagwarantowano, dieta zostaje pomniejszona: o 25% przy zapewnionym śniadaniu, o 50% przy zapewnionym obiedzie i o 25% przy zapewnionej kolacji. A ile dokładnie wynosi w 2024 r.?

W przypadku delegacji krajowej pełna dieta w 2024 roku wynosi 45 zł za dobę. Sposób wyliczenia należności jest ściśle określony – bierzemy pod uwagę godzinę wyjazdu i powrotu pracownika. Jeżeli podróż była krótsza niż 8 godzin – dieta nie przysługuje, przy podróży trwającej 8-12 godzin – przysługuje 50% stawki, a w przypadku powyżej 12 godzin – przysługuje 100% diety. Jeżeli cała podróż trwa dłużej niż dobę, pracownik otrzymuje 100% diety za każdą pełną dobę.

Podczas delegacji krajowej pracodawca zapewnia pracownikowi zwrot kosztów noclegów. Wiele zależy od tego, czy koszt jest potwierdzony odpowiednim rachunkiem. Jeżeli pracownik przedstawi taki rachunek, otrzyma zwrot kosztów, który nie może jednak przekroczyć wysokości dwudziestokrotności stawki diety, czyli 900 zł. W przypadku pracownika, który nie przedstawi rachunku za nocleg, obowiązuje ryczałt w wysokości 150% diety (67,50 zł w 2024 roku). Istnieją jednak pewne warunki, które trzeba spełnić, by skorzystać z ryczałtu –nocleg musi odbywać się między godziną 21.00 a 7.00 i trwać minimum 6 godzin. A jak wygląda zwrot kosztów transportu? Obowiązuje ryczałt w wysokości 20% diety na każdą rozpoczętą dobę podróży służbowej. To do pracodawcy należy określenie, z jakiego środka transportu korzystać będzie pracownik. Jeżeli pracownik chciałby podróżować niebędącym własnością pracodawcy samochodem osobowym, ma taką możliwość – musi jednak złożyć odpowiedni wniosek i uzyskać zgodę pracodawcy. W takiej sytuacji zwrot kosztów odbywa się na podstawie obliczenia iloczynu przejechanych kilometrów i stawki za kilometr przebiegu. Określono maksymalne stawki za kilometr, które wynoszą:

w przypadku samochodu osobowego: 0,89 zł (pojemność skokowa silnika do 900 cm3) lub 1,15 zł (pojemność skokowa silnika powyżej 900 cm3),
w przypadku motocykla: 0,69 zł,
w przypadku motoroweru: 0,42 zł.

Delegacje zagraniczne

W przypadku delegacji zagranicznych, zasady dotyczące diety różnią się w zależności od kraju, do którego pracownik podróżuje. Dieta przysługuje w pełnej wysokości za każdą dobę podróży (ponad 12 godzin), 1/3 diety – do 8 godzin, a połowa diety – od 8 do 12 godzin. Gdy pracodawca zapewni pracownikowi pełne wyżywienie, przysługuje 25% diety, a w przypadku częściowego wyżywienia: 15% diety za śniadanie oraz 30% za obiad i kolację. Koszty noclegu muszą być udokumentowane rachunkami lub fakturami. W przypadku braku dokumentów, przysługuje 25% limitu ryczałtu za nocleg, zależnie od kraju delegacji.

Dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży zagranicznej. W przypadku podróży zagranicznej odbywanej do dwóch lub więcej państw pracodawca może ustalić więcej niż jedno państwo docelowe. Wysokość diety za dobę podróży zagranicznej w poszczególnych państwach jest ściśle określona. Pracownikowi, który otrzymuje w czasie podróży zagranicznej należność pieniężną na wyżywienie, dieta nie przysługuje. Jeżeli należność pieniężna jest niższa od diety, pracownikowi przysługuje wyrównanie do wysokości należnej diety. Za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem, w granicach limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia. A co z podatkiem?

Wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika i podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach. Rozliczenia kosztów podróży należy dokonać w walucie otrzymanej zaliczki, w walucie wymienialnej albo w walucie polskiej, w terminie 14 dni od zakończenia podróży. Do rozliczenia należy załączyć dokumenty potwierdzające poszczególne wydatki – nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami.

Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego wpisu większość wątpliwości dotyczących rozliczania delegacji w firmie zostały rozwiane. Być może nie wszystkie. Trudno bowiem wskazać wszystkie istotne informacje i czynniki w jednym wpisie. Dlatego też zachęcamy do współpracy i kontaktu z naszym biurem rachunkowym! Zapewnimy pełne wsparcie w sprawach księgowych, podatkowych i kadrowych, w tym oczywiście w rozliczaniu i organizacji delegacji krajowych oraz zagranicznych. Porozmawiajmy o szczegółach!

Urlop na żądanie – czy pracodawca może odmówić?

11 kwietnia 2024

Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę w ciągu roku przysługują cztery dni urlopu na żądanie. Wniosek o urlop na żądanie należy złożyć najpóźniej w dniu korzystania z tego urlopu. To jednak nie wszystko co powinniście wiedzieć na ten temat. Wokół tego tematu pojawiają się często dodatkowe pytania i wątpliwości, które postanowiliśmy rozwiać w dzisiejszym artykule.

Czy pracodawca ma obowiązek wyrazić zgodę na urlop na żądanie? Kiedy może odmówić? Co jeszcze warto wiedzieć i co na ten temat mówią przepisy? Zapraszamy na nasze podsumowanie!

Urlop na żądanie – najważniejsze informacje

Podstawą prawną określającą możliwość urlopu na żądanie jest Kodeks pracy, a dokładniej zawarty w nim przepis art. 167(2), który brzmi następująco: „Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. To nie wszystko. W dalszej części wyjaśniono, że łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na zasadach i w trybie określonym w przepisach, nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców. Pierwszy wniosek? Dni urlopu na żądanie przysługują zatem każdemu dokładnie w takim samym wymiarze. Urlop na żądanie wliczany jest do ogólnego wymiaru urlopu wypoczynkowego, ale to część urlopu pozostawiona do dyspozycji pracownika, co oznacza, że dni urlopu na żądanie nie są objęte planem urlopów.

Jak mogliście przeczytać w zacytowanym artykule, przepisy wymagają, aby pracownik zgłosił zamiar skorzystania z urlopu na żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia tego urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy. Tak jak ma to miejsce w przypadku urlopu wypoczynkowego zgodę udziela pracodawca. Na żądanie nie oznacza bez zgody przełożonego. Rozpoczęcie urlopu na żądanie przed udzieleniem pozwolenia przez pracodawcę może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, co z kolei jest naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych (w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). A kiedy pracodawca może odmówić takiego urlopu pracownikowi? Wyjaśniamy.

pracodawca a maile pracownika — Kliknij i dowiedz się więcej!

Urlop na żądanie, a odmowa

Co do zasady pracodawca zobowiązany jest udzielić urlopu na żądanie, jeżeli pracownik skutecznie poinformuje go o zamiarze jego wykorzystania. Odmowa jest możliwa jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Jakich? Podpowiedzią niech będzie wyrok Sądu Najwyższego (II PK 123/09, LEX nr 551056), który orzekł:

„Obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniom pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy”.

Jak możecie się domyślać, daje to pole do interpretacji i każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Zwłaszcza, że realizacja prawa pracownika do wypoczynku jest niejako korygowana potrzebami pracodawcy, dotyczącymi konieczności obecności pracownika decyzyjnego w pracy. Urlop na żądanie może zatem spotkać się (w pewnych sytuacjach) ze zgodną z prawem odmową. Podobnie jeśli w danym roku pracownik wykorzystał już w pełni wymiar czasu pracy – urlop na żądanie nie będzie mu przysługiwał w tym okresie. Warto to przy tym pamiętać, że często ma znaczenie sposób w jaki zgłaszamy UNŻ pracodawcy. Robienie tego na ostatnią chwilę może nie być najlepszym rozwiązaniem – może skutkować odmową i pogorszeniem stosunków z pracodawcą. Z drugiej strony, z urlopu na żądanie korzysta się często w awaryjnych i wyjątkowych sytuacjach. Natomiast jeśli tylko możecie uprzedzić i poprosić o zgodę wcześniej – zdecydowanie warto to zrobić.

Tak jak wspominaliśmy – każdy przypadek może być nieco inny. Mimo, że brzmienie przepisów jest jednakowe dla wszystkich, warto wziąć pod uwagę indywidualne czynniki. Jeśli Twoja firma potrzebuje dodatkowe wsparcia w obszarze kadr i HR, zachęcamy do kontaktu z naszym biurem rachunkowym. Nie tylko pomożemy w bieżących wyzwaniach i organizacji, we wdrożeniu regulacji prawnych w firmie, ale też podpowiemy konkretne rozwiązania, które przyniosą korzyści zarówno pracodawcy, jak i samym pracownikom!

Zapraszamy do kontaktu!

Umowa o pracę na okres próbny 2024

13 stycznia 2024

Umowa o pracę na okres próbny to popularny dokument, od wielu lat, powszechnie wykorzystywany przez pracodawców. W wielu firmach to jeden z ostatnich etapów rekrutacji. To dobry sposób, aby obie strony przekonały się, czy podjęcie decyzji o współpracy jest dobrym pomysłem. Pracodawca może przekonać się czy nowy pracownik sprawdzi się w nowej roli, na proponowanym stanowisku, a pracownik ma dobrą okazję, aby poznać firmę, zespół, sprawdzić jak wyglądają w rzeczywistości nowe obowiązki. Okres próbny pomaga też wyczuć jaka jest atmosfera w biurze, zespół i ogólne warunki w praktyce. To dla obu stron ważny temat, dlatego w dzisiejszym wpisie opowiemy o najważniejszych aspektach, podsumujemy aktualne informacje i zmiany przepisów. Zachęcamy do lektury!

Umowa o pracę na czas próbny – najważniejsze informacje

Jeśli chodzi o umowę o pracę to znamy jej kilka form: na okres próbny, na czas określony albo na czas nieokreślony. Umowę na okres próbny zawiera się ją w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. Strony mogą odstąpić od jej stosowania i zawrzeć od razu umowę innego rodzaju, czyli umowę na czas określony lub na czas nieokreślony. Funkcjonuje pewien mit, że na początku współpracy musi być podpisana umowa na czas próbny, później na czas określony, a dopiero na końcu podpisujemy umowę na czas nieokreślony. To popularna praktyka, ale nie jest wymagana przez prawo. Kodeks pracy nie wprowadza takiego schematu. Obowiązuje zasada swobody umów, a to oznacza że wszystko zależy od indywidualnych ustaleń i dobrej woli obu stron. Nie zmienia to faktu, że sprawdzenie się wzajemne, przed podjęciem długofalowej współpracy, jest dobrym pomysłem. Co jeszcze warto wiedzieć o umowie na czas próbny?

Umowa na okres próbny powinna być zawarta najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. W dokumencie muszą znajdować się informacje takie jak rodzaj pracy, miejsce zatrudnienia, wysokość wynagrodzenia, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy i zakończenia okresu próbnego. To w zasadzie niemal te same informacje, które znajdują się w umowie o pracę na czas określony lub nieokreślony. Umowa powinna zostać sporządzona na piśmie i podpisana przez obie strony. Należy zwrócić szczególną uwagę na to, czy zawierana jest na czas próbny, czy na czas określony, ponieważ wiąże się to z ograniczeniami wypowiedzenia umowy. Umowa o pracę na okres próbny może poprzedzać umowę na czas nieokreślony, na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy lub na zastępstwo. Czas trwania umowy nie może przekroczyć 3 miesięcy, jednak może zostać skrócony. Pracodawca, co do zasady, nie może zawrzeć umowy na czas próbny z pracownikiem, z którym wcześniej nawiązał już stosunek pracy. Okres próbny może zostać ponownie przyznany pracownikowi, jeśli dotyczy zatrudnienia na innym, nowym stanowisku lub przy innych czynnościach, które wymagają oceny dodatkowych kwalifikacji.

Umowa o pracę - wzór i omówienie — Dowiedz się więcej na temat umowy o pracę i pobierz wzór.

A urlop? Według art. 29 § 1-3 Kodeksu pracy, pracownikowi zatrudnionemu na okres próbny przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. Natomiast wymiar tego urlopu w pierwszych miesiącach pracy zależy od stażu pracy. W przypadku osoby, dla której umowa o pracę na okres próbny jest pierwszą umową, na podstawie której świadczy pracę, przysługuje jej 20/12 wymiaru urlopu za każdy przepracowany miesiąc proporcjonalnie od dnia zatrudnienia. W sytuacji, gdy pracownik ma więcej niż 10 lat stażu pracy, to za każdy miesiąc przysługuje mu 1/12 z 26 dni urlopu wypoczynkowego.

Umowa na okres próbny w 2024 roku

W zeszłym roku weszły w życie zmiany w Kodeksie Pracy, o których pisaliśmy już na blogu i które objęły swoim zasięgiem również umowę na okres próbny. Co się zmienia? Strony mogą uzgodnić w umowie o pracę na okres próbny wydłużenie okresu trwania umowy o okres urlopu, a także innej usprawiedliwionej nieobecności. Długość okresu próbnego zależny jest od czasu trwania kolejnej umowy. To 1 miesiąc w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy oraz 2 miesiące, w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Jeśli chodzi o czas wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny zależy one od czasu, na jaki została zawarta i wynosi 3 dni robocze (jeśli umowa nie przekracza 2 tygodni), 1 tydzień (jeśli umowa jest dłuższa niż 2 tygodnie) lub 2 tygodnie (jeśli umowa wynosi 3 miesiące). Umowę o pracę na okres próbny może wypowiedzieć zarówno pracodawca i pracownik. W momencie, gdy pracodawca składa wypowiedzenie, powinien zawrzeć w nim pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy oraz o terminie takiego odwołania, a także adres sądu, do którego należy je złożyć. Ponadto wypowiedzenie powinno zawierać informację o jego obowiązującym okresie oraz o dacie rozwiązania stosunku pracy.

Darmowy wzór umowy zlecenie — Pobierz darmowy wzór umowy zlecenie i dowiedz się więcej.

W kontekście rozwiązania umowy, cel umowy na okres próbny ma znaczenie przy ocenie zachowania pracodawcy. Jeśli rozwiązuje on umowę już po kilku dniach, czyli zanim realnie może poznać kwalifikacje pracownika, w takim przypadku Sąd Najwyższy wskazywał, że dochodzi do nadużycia prawa. Zarówno z uwagi na sprzeczność z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, jak i z zasadami współżycia społecznego (art. 8 KP, por. wyr. SN z 16 grudnia 2014 r., I PK 125/14, OSNP 2016, Nr 7, poz. 82). Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na okres próbny nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje odszkodowanie.

Jeśli macie dodatkowe pytania dotyczące umów o pracę i zmian w przepisach przewidzianych na 2024 rok, zachęcamy do bezpośredniego kontaktu z naszym biurem rachunkowym. Czasem nie wystarczy jeden wpis na blogu, czy jedna rozmowa. Dochodzą do tego kwestie indywidualne, związane z konkretną sytuacją w firmiem konkretnym pracownikiem. Dlatego też zachęcamy do umówienia się na niezobowiązujące spotkanie, na którym będziemy mogli porozmawiać o szczegółach, Zapewniamy aktualną i sprawdzoną wiedzę, a także indywidualne podejście i kompleksowe wsparcie doświadczonych specjalistów. Zapraszamy!

Czy pracodawca może czytać maile pracowników?

15 sierpnia 2023

Skrzynka mailowa to często najważniejsze narzędzie pracy pracownika. Umożliwia między innymi obsługę komunikacji firmowej, wewnętrznej ale też zewnętrznej – z klientami, instytucjami, partnerami, czy kontrahentami. Maile to aktualnie najpopularniejsza forma komunikacji związanej z działalnością, ale też powszechnie stosowana prywatnie. Czy te dwie kwestie się łączą? Co jeśli pracownik wykorzysta służbową skrzynkę do prywatnych celów? Czy pracodawca ma prawo przeczytać takie wiadomości? Co o kontroli poczty pracownika mówią przepisy, w tym RODO? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w dzisiejszym wpisie, zapraszamy!

Maile służbowe, a prywatne

Urządzenie, skrzynka mailowa, oprogramowanie, które pracodawca nam udostępnił, jest jego własnością. Pracownik otrzymuje te narzędzia, aby mógł wykonywać swoje obowiązki służbowe i nie powinno nikogo dziwić, że pracodawca ma prawo oczekiwać, że będziemy je wykorzystywać do pracy, a nie do załatwiania prywatnych spraw, czy do rozrywki. To wydaje się logiczne, ale co ciekawe nie zostało unormowane w przepisach. Mimo, że polski ustawodawca nie reguluje wprost tematu pisania prywatnych maili w pracy, może je regulować regulamin pracy. Pracodawca może wprowadzić taką zasadę odgórnie, ma możliwość wprowadzenia zakazu korzystania z poczty służbowej nie tylko w regulaminie pracy, ale też w umowie o pracę lub układzie zbiorowym pracy. Oczywiście pracownik musi mieć świadomość istniejących zasad, a pracodawca musi zadbać o to, aby przekazać te i inne niezbędne wewnętrzne regulacje obowiązujące w firmie. Najlepiej zaraz po rekrutacji i najlepiej w formie pisemnej.

Co ważne, firmowa komunikacja i skrzynka mailowa powinna mieć możliwość kontroli przez pracodawcę, a często też kierowników danych działów, kadrę zarządzającą i inne upoważnione osoby. To naturalne, w końcu maile służbowe dotyczą często ustaleń całego zespołu, często zawierają dane i załączniki, które potem rozsyłane są do poszczególnych osób w firmie. Służą też ocenie pracy danego pracownika, którego jednym z obowiązków jest prowadzenie komunikacji mailowej (i innej) w imieniu firmy. To też jedna z form komunikacji z klientem i ważny element sprzedażowy i marketingowy, który często wymaga dodatkowej analizy, rozwijania, optymalizacji. Pracodawca może zatem, a czasem nawet powinien, mieć możliwość wglądu i kontroli firmowej korespondencji. A co z mailami prywatnymi pracownika?

obowiązki pracodawcy — Obowiązki pracodawcy w przypadku długów pracownika – sprawdź!

Do niedawna kodeks pracy nie zawierał dokładnych regulacji dotyczącej kontroli prywatnych maili przez pracodawcę. Jedynym ze sposobów ochrony przed ewentualną inwigilacją, był art.11(1) KP., zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Nie da się ukryć, że wśród wspomnianych dóbr osobistych należy wymienić także tajemnice korespondencji. Podlega ona zatem ochronie prawnej na podstawie kodeksu cywilnego. Czy oznacza to, że pracodawca w ogóle nie powinien i nie może czytać prywatnych maili pracowników?

Czy pracodawca może czytać prywatne maile pracownika?

Tak jak wspomnieliśmy wyżej, jest dużo uzasadnionych przesłanek do tego, aby pracodawca przeprowadził kontrolę maili służbowych, ale nic nie wskazuje i nie daje mu uprawnień do kontroli maili prywatnych. W praktyce oznacza to, że podczas kontroli poczty elektronicznej pracodawca, który zauważy prywatne e-maile, nie powinien interesować się takimi wiadomościami i zapoznawać z ich treścią. Jeśli zrobi to przez przypadek (co oczywiście może się zdarzyć) nie może jej rozpowszechniać ani upubliczniać. Dobrą praktyką (aby unikać takich przypadkowych incydentów) jest zabezpieczenie prywatnej korespondencji przez pracownika, oznaczenie jej lub zrezygnowanie z prywatnej komunikacji z użyciem służbowych danych. To zdecydowanie ułatwi sprawę i zminimalizuje ryzyko dostępu do takich wiadomości osobom niepowołanym. A co w sytuacji gdy dojdzie już do naruszenia dóbr osobistych przez pracodawcę?

Jeśli pracodawca nie uszanuje prywatności pracownika, uzyska dostęp i wykorzysta informacje zawarte w prywatnej korespondencji pracownika, może narazić się na roszczenia dot. naruszenia dóbr osobistych. Na podstawie tego pracownik może domagać się zadośćuczynienia pieniężnego lub wpłatę na wskazany cel społeczny. Może też złożyć skargę do odpowiednich instytucji i dochodzić swoich roszczeń na drodze postępowania cywilnego. Oczywiście każdą sytuację warto dodatkowo przeanalizować i skonsultować z prawnikiem lub specjalistą o odpowiednim doświadczeniu. Warto też dowiedzieć się co na temat kontroli poczty pracownika mówią przepisy.

Warto wiedzieć! Przydatne informacje o RODO - w tym m.in. przykłady przypadków, w których zgoda na przetwarzanie danych osobowych nie jest konieczna — Warto wiedzieć! Przydatne informacje o RODO!

Kontrola poczty pracownika a przepisy

Podstawę prawną, która umożliwia monitorowanie poczty e-mail pracownika, stanowi przepis art. 22(3) Kodeksu pracy. Zgodnie z nim taka kontrola jest możliwa w celu zapewnienia organizacji pracy umożliwiającej pełne wykorzystanie czasu pracy i właściwego użytkowania udostępnionych pracownikowi narzędzi pracy. Kontrola poczty służbowej powinna mieć jasno określony cel. Może być nim dążenie do jak największej efektywności i prawidłowości pracy pracowników, może być to potrzeba usprawnienia komunikacji firmowej, albo inne uzasadnione okoliczności. Dotyczy to z resztą nie tylko firmowej poczty ale też służbowych telefonów, komputerów, aplikacji biznesowych. Dlatego najlepiej jeśli wszystkie narzędzia służbowe, nie będą wykorzystywane do prywatnych celów.

Zgodnie z przepisami pracodawca ma zakaz czytania prywatnych e-maili podwładnych wysłanych ze służbowej elektronicznej skrzynki pocztowej. Co więcej, jeśli nie zabronił prywatnej korespondencji z użyciem służbowych narzędzi w regulaminie pracy albo w innej formie, nie powinien też mieć pretensji jeśli do takiej sytuacji dojdzie. Coraz częściej można się jednak spotkać z sytuacją, że zarówno kwestia wykorzystania służbowych narzędzi pracy, jak też kwestia monitoringu i kontroli poczty jest uwzględniana w regulaminie pracy lub umowie. A co na ten temat mówi RODO? W momencie wprowadzenia monitoringu poczty szef staje się administratorem danych osobowych. Przekłada się to na obowiązki dotyczące wdrożenia procedur RODO w firmie. Są nimi np. konieczność pobierania od pracowników klauzul informacyjnych dotyczących monitorowania służbowej korespondencji. W przypadku kontroli administrator musi wykazać fakt poinformowania o tym pracownika w sposób, który nie budzi wątpliwości.

Pracodawca w momencie złamania powyższych zasad musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi. Skarga pracownika powoduje postępowanie prowadzone przez UODO. Natomiast roszczenie pracownika w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych – odpowiedzialność cywilnoprawną. Co grozi w przypadku naruszenia tajemnicy korespondencji? Odpowiedź znajdujemy w Art. 267 KK

Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.
Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.
Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1-3 ujawnia innej osobie.
Ściganie przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Oczywiście forma i rodzaj kary będzie uzależniona od indywidualnej sytuacji, charakteru naruszenia i jego interpretację przez sąd. Jak widzicie konsekwencje mogą być bardzo surowe i zdecydowanie lepiej ich uniknąć. Jeśli jesteś pracodawcą – pamiętaj zatem o odpowiednim uregulowaniu kwestii monitoringu i kontroli firmowej poczty, oraz o powiadomieniu o tym pracownika. Pamiętaj też, że nie masz dostępu do prywatnych maili pracownika. Jeśli jesteś pracownikem – pamiętaj, aby unikać wykorzystywania służbowego sprzętu i poczty do prywatnych celów. A jeśli do tego dojdzie – zaznacz że jest to poczta o charakterze prywatnym. Mamy nadzieję, że dzisiejszy wpis pomoże Wam uniknąć problemów związanych z pocztą firmową i prywatną. A jeśli macie dodatkowe pytania, chcecie podzielić się własnymi doświadczeniami, zachęcamy do skorzystania z sekcji komentarzy.

Długi pracownika – co oznaczają dla pracodawcy?

4 lipca 2023

Jeśli jesteś przedsiębiorcą, który zatrudnia pracowników, nie trzeba Ci szczególnie tłumaczyć, że wiąże się to z określonymi obowiązkami, które trzeba wypełniać. Są one związane z różnymi obszarami. Zarówno te, które bezpośrednio łączą się z przepisami prawa, wykonywanymi obowiązkami służbowymi, ale też te związane z finansami i długami pracownika. Pracodawca, który zatrudnił nową osobę w swojej firmie, w pewnym zakresie staje się za nią odpowiedzialny i mimo, że nie musi oczywiście regulować długów pracowników, jest zobowiązany do wypełnienia określonych formalności z tym związanych.

W dzisiejszym artykule opowiemy szerzej jakie są to formalności i obowiązki pracodawcy, oraz co grozi przedsiębiorcy jeśli ich nie dopilnuje. Zapraszamy!

Obowiązki pracodawcy w związku z długami pracownika

Gdy pracownik, nie spłaca swoich zobowiązań, jego dług trafia do windykacji, a następnie do komornika. To standardowa drogą niemal w każdym przypadku. Podobnie jak fakt, że w przypadku postępowania egzekucyjnego wobec pracownika, który nie spłaca swojego zadłużenia pojawia się zajęcie wynagrodzenia za pracę. W chwili dokonania zajęcia pracownik na dobrą sprawę nie musi robić nic, z kolei pracodawca zostaje obciążony dodatkowymi obowiązkami.

W przypadku rozpoczęcia postępowania egzekucyjnego i zajęcia wynagrodzenia za pracę, oprócz zawiadomienia dłużnika, komornik wzywa również pracodawcę, aby nie wypłacał on dłużnikowi wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia. Oczywiście każda sytuacja może być trochę inna, ale zazwyczaj pracodawca w takiej sytuacji jest zobowiązany do przekazywania zajętej części wynagrodzenia bezpośrednio wierzycielowi lub komornikowi. Szczegóły znajdują się przesłanym do pracodawcy dokumencie. Komornik natomiast jest zobowiązany do pouczenia pracodawcy o skutkach niezastosowania się przez niego do wezwania i niedopełnienia wskazanych obowiązków. To ważny aspekt i opowiemy o tym na końcu wpisu.

A na czym dokładnie polegają obowiązki pracodawcy po otrzymaniu wezwania komorniczego związanego z długiem pracownika? Określa to art. 882 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym pracodawca w ciągu tygodnia od odebrania wezwania ma obowiązek:

przedstawienia zestawienia wynagrodzenia dłużnika za pracę za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie,
podania, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi;
w przypadku przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę, złożenia oświadczenia o rodzaju tych przeszkód,
przekazanie kwoty należnej pracownikowi z zajętego wynagrodzenia bezpośrednio do rąk wierzycieli lub komornika.

Co więcej, pracodawca ma obowiązek dokonania adnotacji o zajęciu na świadectwie pracy i przekazane informacji o zajęciu do nowego pracodawcy dłużnika. Nowy pracodawca ma obowiązek realizować zajęcie od chwili otrzymania zawiadomienia lub świadectwa. Musi też zawiadomić komornika o zatrudnieniu pracownika.

Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest także wyliczenie kwoty, którą może przekazać wierzycielom. Co ciekawe może też (ale nie musi) złożyć na wniosek pracownika oświadczenie, że wynagrodzenie jest jedynym źródłem utrzymania pracownika i wnioskować o przekazanie do 50% wynagrodzenia. Jeśli chodzi o samą kwotę zajęcia, zgodnie z przepisami nie może być wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dla przypomnienia: w roku 2022 to 3010 zł brutto. Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek odliczyć od wynagrodzenia pracownika składki na ubezpieczenie społeczne, zaliczkę na podatek dochodowy oraz pozostawia pracownikowi kwotę minimalnego wynagrodzenie netto.

A co z pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze godzin? Tacy pracownicy są chronieni przed egzekucją wynagrodzenia w stopniu proporcjonalnym do wysokości swojego etatu. Będzie miało też znaczenie czy mówimy o dłużniku alimentacyjnym, czy nie. Od tego będzie też zależna możliwa kwota potrącenia.

Dłużnik alimentacyjny, a obowiązki pracodawcy

Warto podkreślić znaczenie i odpowiedzialność pracodawcy przy zatrudnianiu dłużnika alimentacyjnego. Zwłaszcza, że w ostatnich lata te przepisy mocno się zmieniały. Pracodawcy lub osobie działającej w jego imieniu grozi kara, jeśli pozwala pracować dłużnikowi alimentacyjnemu „na czarno”, czyli bez potwierdzenia na piśmie zawartej umowy o pracę przed dopuszczeniem do pracy, jak również gdy płaci mu „pod stołem”. Warto przy tym zaznaczyć że dłużnik alimentacyjny to osoba, wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zalegająca ze spełnieniem świadczeń alimentacyjnych za okres dłuższy niż 3 mies. Pracodawca może zostać ukarany grzywną za zatrudnianie „na czarno” i wypłaty „pod stołem”, jeśli dłużnik alimentacyjny, którego to dotyczy, figuruje w KRZ (spełnia przesłanki do zamieszczenia w rejestrze). Jakie jeszcze konsekwencje grożą pracodawcy, który nie dopełni swoich obowiązków?

Co jeśli pracodawca nie dopełni swoich obowiązków?

Brak udzielenia wymaganych informacji komornikowi oraz niewywiązywanie się z przelewów na rzecz wierzycieli może grozić nałożeniem na pracodawcę kary grzywny w wysokości do 5000 zł. Co ważne, sankcja ta może być ponawiana do czasu, aż pracodawca zacznie wypełniać swoje obowiązki i dokona wymaganych przez komornika czynności. Jeśli pracownik jest obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, a pracodawca wbrew obowiązkowi wypłaca pracownikowi wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę bez dokonania potrąceń i zalega z płaceniem alimentów za okres dłuższy niż 3 miesiące, pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu podlega karze od 1500 zł do 45 000 zł.

Jak widzicie kary za niedopilnowanie obowiązków przez pracodawcę są dotkliwe. Na pracodawcę, w związku z nieregulowanym długiem pracownika, spada szereg obowiązków, które muszą być przestrzegane, w tym tak jak już nadmieniliśmy: komunikacja i bieżące informowanie komornika o sytuacji zadłużonego pracownika, dokonywanie wyliczeń sum podlegających potrąceniu czy comiesięczne przelewanie części wynagrodzenia. Z drugiej strony warto też pamiętać, że ta sytuacja największym obciążeniem jest dla samego pracownika. Problemy finansowe, niespłacane zobowiązania, to rzadko kiedy kwestia wyboru, a cześciej efekt problemów finansowych, które nie zawsze zależą od samego zadłużonego. Sytuacje są różne i warto podejść do nich z odpowiednim zrozumieniem, nie warto natomiast szukać nielegalnych rozwiązań. To może skończyć się źle dla obu stron.

Obowiązki w związku z długami pracownika może nie są skomplikowane, ale bywają czasochłonne i mogą powodować niepotrzebne zamieszanie organizacyjne i komunikacyjne. Korzystając z obsługi biura rachunkowego macie możliwość przeniesienia tych zadań na księgowych i specjalistów biura. Dotyczy to wszelkich formalności, kontaktu z komornikiem, instytucjami, oraz dopilnowania terminów i realizacji wszystkich obowiązków. Zachęcamy do bezpośredniego kontaktu – chętnie przedstawimy więcej korzyści i udogodnień płynących ze współpracy z naszym biurem rachunkowym. Nie tylko w kwestiach kadrowych i księgowych.

Zapraszamy!

Świadectwo pracy – wzór z omówieniem

23 lutego 2022

Świadectwo pracy to jeden z obowiązkowych i ważnych dokumentów, które pracodawca musi przekazać pracownikowi na zakończenie współpracy. Co ważne, dotyczy jedynie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Niedopełnienie tego obowiązku przez pracodawcę może wiązać się z poważnymi konsekwencjami finansowymi, dlatego tak istotne jest odpowiednie przygotowanie i przekazanie świadectwa pracownikowi, po ustaniu stosunku pracy.

W dzisiejszym artykule podsumowaliśmy najważniejsze informacje o jakich powinniście pamiętać i jakie powinny znaleźć się w dokumencie świadectwa. Udostępniamy też darmowy wzór świadectwa pracy do pobrania i wykorzystania we własnym zakresie. Zapraszamy!

Świadectwo pracy – kiedy i jak je wystawić?

Świadectwo pracy należy się każdemu pracownikowi, który miał podpisaną z zakładem pracy umowę o pracę. Niezaleznie czy mówimy o umowie na czas określony, czas nieokreślony, czy też na okres próbny. Jego wydanie pracodawca nie może uzależniać od dokończenia projektu przez pracownika, oddania firmowego sprzętu itp.

Co do zasady świadectwo pracy należy wystawić w dwóch sytuacjach: przy rozwiązaniu stosunku pracy i przy wygaśnięciu umowy. W pierwszym przypadku, świadectwo należy wystawić zawsze, a w drugim – nie jest to warunek konieczny. Jeśli na przykłąd pracodawca ma zamiar kontynuować współpracę z pracownikiem (po wygaśnieciu umowy, podpisać nową) w terminie nie dłuższym niż 7 dni, nie ma konieczności przygotowywania dokumentu świadctwa. Będzie to możliwe jeśli pracownik nie złożył pisemnego wniosku o wystawienie dokumentu. A co grozi pracodawcy jeśli niedopełni swoich obowiązków związanych ze świadectwem pracy?

Jak informowaliśmy w jednym z ostatnich wpisów, dotyczącym zmian w Kodeksie Pracy przewidzianych na 2022 rok pracodawca, który nie wyda pracownikowi świadectwa w terminie naraża się na karę od 1 tys. do nawet 30 tys. zł. Jeśli chodzi o aktualne przepisy – zostały wydłużone terminy związane z prostowaniem świadectwa pracy na wniosek pracownika – z 7 dni na 14 dni. Do Kodeksu pracy wprowadzone zostaną także nowe przepisy dotyczące sytuacji, w których pracodawca nie wyda pracownikowi świadectwa pracy – pracownik będzie miał prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy. Jeśli interesuje Was jak zmieniają się przepisy kadrowe i związane z zatrudnieniem – zachęcamy do obserwowania naszego profilu na Facebooku i regularne zaglądanie do naszej czytelni!

Znajdziecie w niej między innymi inne powiązane tematy i wzory dokumentów:

Co powinno zawierać świadectwo pracy?

Mimo, że nie ma jednego obowiązującego wzoru świadectwa pracy i można je przygotować samodzielnie, zgodnie z art. 97 § 2 Rozporządzenia Ministra – poprawnie przygotowane świadectwo pracy musi zawierać zestaw niezbędnych informacji takich jak:

• dane pracownika
• okres wykonywanej pracy,
• rodzaj wykonywanej pracy,
• stanowisko zajmowane przez pracownika,
• tryb rozwiązania, albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy,
• niezbędne informacje potrzebne do obliczenia i ustalenia uprawnień pracowniczych oraz uprawnień z tytułu ubezpieczenia społecznego.

Na początku świadectwa pracy należy podać podstawowe dane pracownika (wszystkie imiona i nazwiska, a także rok urodzenia), jak również wpisać wszystkie okresy zatrudnienia w danej firmie (w przypadku gdy istniało kilka umów). Jeśli pracownik miał kilka umów – należy do każdej nowej umowy zapisać datę jej rozpoczęcia i zakończenia, oraz podać wymiar czasu pracy podczas trwania danego stosunku pracy. Jeśli zakład pracy posiada status agencji pracy tymczasowej, pracodawca powinien wpisać do świadectwa wszystkie okresy pracy z uwzględnieniem każdego pracownika. Jeśli zaś zakład pracy nie posiada takiego statusu, to należy wpisać w wolne miejsce „nie dotyczy”.

Pracodawca powinien też wypisać nazwy zajmowanych stanowisk, które pełnił pracownik w czasie trwania stosunku pracy, jak również informację na jakiej podstawie ustał stosunek pracy. Możliwe jest wygaśnięcie umowy (zazwyczaj wynika z powodu zakończenia okresu trwania umowy lub śmierci pracodawcy bądź pracownika) lub jej rozwiązanie. Ważne będzie podać sposób w jaki doszło do jej rozwiązania. Wyróżniamy rozwiazanie umowy za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem pracownika lub za wypowiedzeniem pracodawcy. Pracodawca musi nie tylko zapisać sposób rozwiązania umowy słownie, ale też stosowny artykuł z Kodeksu pracy, który zezwala na tego rodzaju zakończenie stosunku pracy.

Jeśli doszło do upadłości lub likwidacji zakładu pracy, należy wpisać okres, o który został skrócony okres wypowiedzenia. Służy to do otrzymania odszkodowania przez pozostałego bez pracy i środków do życia pracownika. Na przykład gdy pracownikowi należał się 3-miesięczny okres wypowiedzenia, który został skrócony do 1 miesiąca, to za pozostałe 2 miesiące pracownik powinien otrzymać odszkodowanie.

Kolejnym ważnym elementem w świadctwie pracy jest podanie informacji dotyczących wykorzystanego urlopu wypoczynkowego, oraz urlopu na żądanie. Pracodawca powinien wpisać tylko ten urlop, który został już wykorzystany w roku bieżącym (w tym, w którym ustał stosunek pracy). Należy podać też ilość wykorzystanych dni urlopu bezpłatnego oraz podstawę prawną do jego udzielenia. Podobnie w przypadku urlopu rodzicielskiego i wychowawczego. Co więcej, pracodawca powinien zawrzeć informację odnośnie dni wykorzystanych przez pracownika zgodnie z art. 188 KP, czyli dodatkowe 2 dni urlopu opiekuńczego na dziecko w roku kalendarzowym. Przysługują one rodzicowi dziecka, które nie ukończyło jeszcze 14 lat.

W kolejny punktach świadectwa pracy muszą znaleźć się informacje o okresie niezdolności do pracy. Pracodawca ma obowiązek wpisać wszystkie okresy niezdolności do pracy, za które pracownik otrzymał prawo do wynagrodzenia chorobowego (okres ten może wynosić maksymalnie 14 lub 33 dni w skali roku kalendarzowego). Musi też wpisać wszystkie dni za które pracownik nie zachował prawa do wynagrodzenia, zgodnie z art. 92 § 11 Kodeksu Pracy. Jeśli pracownik posiada zajęcie (zajęcia) komornicze wynagrodzenia, to obowiązkiem pracodawcy jest wpisanie do dokumentu danych komornika, numer sprawy egzekucyjnej, a także wysokość potrąconych do tej pory kwot. Na koniec dokumentu powinna znaleźć się też obowiązkowa treść pouczenia. Oczywiście znajdziecie ją w poniższym wzorze do pobrania!

Świadectwo pracy – wzór do pobrania

To, jak powinno wyglądać świadectwo pracy określa Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 roku. Opisaliśmy wyżej jakie informacje powinny znaleźć się w dokumencie, natomiast co do zasady, pracodawca nie ma obowiązku korzystania ze wzorów. Może stworzyć je według własnego uznania, w indywidualnej formie. Oczywiście pod warunkiem, że znajdzie się w nim pakiet tych niezbędnych danych i informacji. Aby ułatwić Wam zadanie i oszczędzić trochę czasu, udostępniamy darmowy wzór świadectwa pracy do pobrania. Wzór jest w formacie Word (.doc), dzięki czemu łatwo zmodyfikujecie go pod własne potrzeby. Aby pobrać wzór wystarczy kliknąć poniższą grafikę:

Mamy nadzieję, że po dzisiejszym artykule nie będziecie mieć większych wątpliwości co do tego jak powinno wyglądać świadectwo pracy i jak ważne jest dopełnienie tego obowiązku. Jeśli macie jednak dodatkowe pytania, zastanawia Was jak przedstawić niektóre informacje – zachęcamy do kontaktu z naszym biurem rachunkowym i skorzystanie z naszej obsługi kadrowej!

Tag: informacje dla pracowników