Mechanizm płatności podzielonej. Jak działa Split Payment.
Mimo, że pojęcie mechanizmu płatności podzielonej dla większości powinno być już znane, nadal trafiają do naszego biura zapytania i wątpliwości z tym związane. To nie dziwi, zwłaszcza gdy przyjrzymy się przepisom i praktycznej stronie tematu. Split payment budzi wątpliwości nie od dziś, zatem postanowiliśmy zebrać i podsumować najważniejsze informacje w jednym miejscu, przy okazji odpowiadając na niektóre z Waszych pytań. Zapraszamy!
Czym jest mechanizm płatności podzielonej i kogo dotyczy?
Mechanizm podzielonej płatności (MPP) polega na płatności za nabyty towar lub usługę, która odbywa się w następujący sposób:
1. wartość sprzedaży netto wpłaca się jako nabywca na rachunek rozliczeniowy dostawcy
2. pozostałą zapłatę, która odpowiada kwocie VAT z faktury, wpłaca się natomiast na specjalny rachunek bankowy dostawcy – rachunek VAT.
MPP obowiązuje od 1 lipca 2018 roku i stosuje się go wyłącznie do transakcji dokonywanych przelewem w PLN na rzecz innych podatników VAT.
Kogo dotyczy split payment
• wszystkich przedsiębiorców w Polsce, niezależnie formy i skali prowadzonej firmy
• od 1 listopada 2019 r. jest obowiązkowy dla faktur powyżej 15 tys. zł brutto, które dotyczą tzw. towarów i usług wrażliwych
• w przypadku pozostałych transakcji MPP pozostaje dobrowolny.
Obowiązkowy split payment dotyczy płatności za:
- paliwa,
- stal, wyroby stalowe,
- złom, odpady,
- metale szlachetne (np. złoto, srebro) i nieszlachetne (np. miedź),
- folię stretch,
- tablety, smartfony, konsole,
- usługi budowlane,
- części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
- węgiel i produkty węglowe,
- maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części i akcesoria.
Obowiązkowy split payment obejmuje towary i usługi, głównie objęte do tej pory odwrotnym obciążeniem, czyli przerzuceniem obowiązku rozliczania VAT ze sprzedawcy na nabywcę lub odpowiedzialnością podatkową. Środki, które znajdują się na (subkoncie) rachunku VAT, z zasady przeznaczone są na następujące zobowiązania:
- zapłatę podatku VAT,
- z tytułu podatku VAT dotyczącego zakupów u kontrahenta,
- CIT, akcyza, cło,
- składki ZUS.
Split payment nie dotyczy natomiast konsumentów (którzy nie prowadzą działalności gospodarczej) i przedsiębiorców, którzy otrzymują faktury bez kwoty podatku VAT. Nie musicie stosować mechanizmu płatności podzielonej w przypadku:
- faktur dokumentujących sprzedaż towaru/usługi objętych obowiązkowym MPP na
- kwotę niższą lub równą 15 tys. zł brutto,
- faktur dokumentujących sprzedaż towarów lub usług mieszanych (tj. towarów/usług objętych i nieobjętych obowiązkowym MPP) o łącznej wartości niższej lub równej 15 tys. zł brutto,
- rozliczeń w formie potrąceń, o których mowa w art. 498 KC,
- uregulowań należności wynikających z faktury, która dokumentuje transakcje w ramach wykonania umowy o partnerstwie publiczno-prawnym.
Mechanizm płatności podzielonej – o czym musicie pamiętać?
Do końca października 2019 r. mechanizm płatności podzielonej znajdował zastosowanie, gdy dostawca i nabywca towarów był czynnym podatnikiem VAT, przedmiotem dostawy były towary występujące w załączniku do ustawy o VAT (nr 11), a wartość sprzedanych towarów w ramach jednej transakcji przekracza sumę 20.000 zł. Można powiedzieć, że split payment zastąpił dotychczas stosowany mechanizm rozliczania podatku VAT od sprzedaży niektórych towarów i usług, czyli odwrotne obciążenie.
Teraz sytuacja wygląda nieco inaczej. Sprzedawca ma obowiązek wystawić fakturę z adnotacją mechanizm podzielonej płatności, jeżeli wartość faktury opiewa na minimum 15.000 zł. brutto, dostawcą towaru lub usługi jest czynny podatnik VAT, a nabywcą towarów jest podatnik prowadzący działalność gospodarczą, spółkę osobową lub spółkę kapitałową. Wspomnieliśmy wyżej, że istotne jest co jest przedmiotem sprzedaży wykazanej na fakturze. Spis usług i towarów został zawarty w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (załącznik zawierający towary i usługi objęte mechanizmem split payment). O czym jeszcze musicie pamiętać?
Transakcje objęte obowiązkowym MPP muszą być realizowane przez rachunki rozliczeniowe założone dla działalności gospodarczej, czyli przez konta firmowe. Gdy sprzedawca wystawia fakturę sprzedaży z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności z wliczoną już stawką VAT na fakturze, nabywca otrzymując taką fakturę ma obowiązek ją uregulować również poprzez mechanizm split payment. Musicie mieć zatem konto VAT. Wasz bank lub SKOK otworzył już takie konto automatycznie, kiedy weszły w życie przepisy w 2018 r.). Oczywiście jeśli korzystacie z konta firmowego. Co ważne, nie musicie znać tego numeru. Nie trzeba też umieszczać go na fakturach. Mechanizm rozdzielania płatności następuję w systemie bankowym, automatycznie. A co w przypadku gdy prowadząc działalność, korzystacie z konta prywatnego? W takim przypadku nie będziecie mogli przyjmować ani zlecać płatności objętych obowiązkowym MPP. A to może rodzić pewne problemy…
Konsekwencje za niestosowanie obowiązkowego MPP dla sprzedawcy
Jeżeli macie obowiązek zastosowania MPP ale wystawicie fakturę z jego pominięciem, organ podatkowy ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wykazanej na tej fakturze. Ten rodzaj sankcji będzie naliczany wyłącznie od wartości kwoty VAT, która przypada na dostawę towarów i usług objętych obowiązkowym MPP. Co więcej, jeżeli prowadzicie jednoosobową działalność gospodarczą, za to wykroczenie możecie ponieść karę, a w zasadzie grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych. Możecie uniknąć grzywny jeśli nabywca ureguluje w MPP całą kwotę, która odpowiada kwocie VAT, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie objęte obowiązkowym MPP.
Konsekwencje za niestosowanie obowiązkowego MPP dla kupującego
Konsekwencje finansowe dla nabywcy (kupującego) za niestosowanie MPP są podobne jak w przypadku sprzedawcy. Organ podatkowy może ustalić sankcję w wysokości odpowiadającej 30% kwoty VAT, która przypada na nabyte towary lub usługi objęte obowiązkowym MPP. Dodatkowo, gdy kwota należności zostanie opłacona z pominięciem MPP, mimo zawarcia na fakturze adnotacji, że płatność powinna być dokonana w MPP, to nie będziecie mogli jej zaliczyć w koszty podatkowe. Jeżeli uznaliście za koszt uzyskania przychodu wydatek w części, w jakiej płatność została dokonana bez pośrednictwa rachunku VAT (np. zlecono przelew zwykły pomimo wskazania na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności), w miesiącu, w którym to nastąpiło, należy zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo zwiększyć przychody.
A jakie są wyłączenia? Znajdziecie je (i kilka innych dodatkowych informacji) w serwisie podatkowym.
Mechanizm płatności podzielonej – częste problemy
Split payment nie jest bardzo skomplikowaną procedurą. Mimo, że przepisy doczekały się aktualizacji, pojawiło się kilka nowych rozwiązań, problemy i wątpliwości pojawiają się wśród przedsiębiorców. Z kilkoma zetknęliśmy się także my. Poniżej podsumowaliśmy najważniejsze, dodając od razu krótkie wyjaśnienie.
Co gdy faktura jest niższa niż 15000 ale dotyczy towarów określonych w ustawie?
Gdy faktura jest poniżej 15.000 zł. a dotyczy np. w całości lub w części towaru lub usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, podatnik ma możliwość dobrowolnie zapłacić całość faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, zapłacić całość faktury standardowym przelewem, albo zapłacić część faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności a część za pomocą standardowego przelewu.
Podatnik zwolniony z VAT a split payment
Wielu podatników zwolnionych z VAT zastanawia się czy mają obowiązek opłacania faktury z MPP opiewającej na minimum 15.000 zł brutto. Jak już wiecie, a potwierdzenie możecie znaleźć w art. 19 pkt 2 ustawy prawo przedsiębiorców, podatnicy są zobowiązani do stosowania mechanizmu split payment przy płatności za fakturę o wartości minimum 15.000 zł. brutto. Nie ma w przepisach ani ustawy o VAT ani ww. ustawy rozgraniczenia ani uwypuklenia, że zapłata za faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” płacą jedynie czynni podatnicy VAT. Wniosek wydaje się być zatem oczywisty. Zobligowani do zapłaty za tego typu faktury na kwotę przynajmniej 15.000 zł brutto są wszyscy podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, czyli czynni podatnicy VAT, zwolnieni podatnicy VAT przedmiotowo i podmiotowo, ale też osoby nieprowadzące działalności, ale zarejestrowane do VAT.
Transakcje krajowe, zagraniczne a mechanizm podzielonej płatności
Do naszego biura trafiło też pytanie, co w sytuacji gdy zagraniczny kontrahent z UE i spoza UE wystawia polskiemu podatnikowi fakturą na kwotę znacznie powyżej 15.000 zł brutto a ponadto towary lub usługi zawierają się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT? Warto wspomnieć i podkreślić w tym przypadku, że MPP dotyczy tylko i wyłącznie rozliczeń transakcji krajowych sprzedaży towarów lub usług (zawartych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT) i nie ma zastosowania gdy zakup towarów i usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT nastąpił od kontrahenta zagranicznego.
Czy można uwolnić środki z rachunku VAT?
To kolejne, dość częste pytanie przedsiębiorców. Na rachunku VAT mogą nagromadzić się środki finansowe, które można uwolnić. Wówczas trzeba złożyć wniosek do urzędu skarbowego o przekazanie ich na rachunek rozliczeniowy. Po złożeniu wniosku, urząd ma 60 dni na podjęcie decyzji. Może pozytywnie rozpatrzyć Wasze zgłoszenie, albo odmówić wydania zgody. Ryzyko odmowy jest duże jeśli posiadasz zaległości w VAT lub gdy zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązania podatkowe z tytułu VAT nie zostaną wykonane. Od 1 listopada 2019 r., kiedy jak wspominaliśmy zmieniły się przepisy, pojawiła się odwołania do negatywnej decyzji urzędników. A w niektórych wypadkach jest o co powalczyć.
Co istotne, złożenie wniosku do urzędu skarbowego nie będzie blokować możliwości wykorzystywania środków zgromadzonych na rachunku VAT w czasie, w którym naczelnik urzędu skarbowego będzie rozpatrywał wniosek.
To tylko niektóre pytania jakie mają prawo się pojawić w związku z mechanizmem płatności podzielonej. Jeśli w dzisiejszym artykule nie znaleźliście odpowiedzi na interesujące Was zagadnienie. Nie poruszyliśmy wątku, który budzi Wasze wątpliwości, pamiętajcie że możecie skontaktować się bezpośrednio z nami. A najlepiej jeśli porozmawiamy o stałej opiece księgowej i podatkowej naszego biura. Wtedy zyskujecie pewność, że wszelkie rozliczenia są prowadzone w prawidłowy sposób.
Chętnie przejmiemy i weźmiemy na siebie kluczowe procesy i obowiązki związane ze sprawami rachunkowymi, podatkowymi i kadrowymi w Waszej firmie. A Wy będziecie mogli w tym czasie skupić się na tym co najważniejsze, czyli prowadzeniu i rozwijaniu Waszej działalności! Zapraszamy do kontaktu.
Do usłyszenia 🙂
Zespół Audyt Legis
