Krajowy System e-Faktur (KSeF) – najważniejsze informacje

17 lipca 2023

AktualnośćMożliwość komentowania Krajowy System e-Faktur (KSeF) – najważniejsze informacje została wyłączona

Krajowy System e-Faktur (KSeF) wprowadzony przez Ministerstwo Finansów to ogólnokrajowy program informatyczny, w którym przedsiębiorcy mogą wystawiać i otrzymywać ustrukturyzowane, elektroniczne faktury. To jedna z ważniejszych zmian w przepisach dla przedsiębiorców i biur rachunkowych, o której ostatnio sporo się mówi. Między innymi dlatego, że już od 2024 roku wystawianie faktur ustrukturyzowanych ma być dla większości firm obowiązkowe. Co to oznacza w praktyce? Czym jest KSeF i czy jest się czego bać? Od kiedy zacznie obowiązywać? Jak aktualnie wygląda sytuacja?

Zachęcamy do zapoznania się z naszym podsumowaniem najważniejszych informacji na temat Krajowego Systemu e-Faktur. Przy okazji odpowiemy też na pytania, które trafiają do naszego biura rachunkowego i rodzą pewnego wątpliwości.

Czym jest Krajowy System e-Faktur?

Standardowo zacznijmy od podstawowych informacji. Czym jest KSeF? Krajowy System e-Faktur jest ogólnopolską platformą teleinformatyczną pozwalającą na wystawianie, przesyłanie i odbieranie faktur ustrukturyzowanych. Krajowy System e-Faktur ma też jeszcze jedną ważną funkcję – jest centralnym rejestrem tych dokumentów i miejsce ich archiwizacji. W praktyce oznacza to międzyinnymi, że dotychczasowe dokumenty w tradycyjnej, papierowej formie zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane, które będą dostępne w systemie KSeF. Faktury ustrukturyzowane, czyli jakie?

Pojęcie faktury ustrukturyzowanej zostało zawarte w ustawie (art. 2 pkt 32a ustawy o VAT) i rozumie się ją jako fakturę wystawioną przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur wraz z przydzielonym numerem identyfikującym tę fakturę w tym systemie. Nie należy mylić ich z wykorzystywanymi obecnie powszechnie fakturami elektronicznymi. Faktura ustrukturyzowana przyjmuje format XML zgodny ze strukturą logiczną e-Faktury FA(1) opublikowaną w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (CRWDE) na platformie ePUAP. Informacje zawarte na fakturze nie są zapisane w formie obrazu, a znaczników, które przekazują potrzebne dane w ustrukturyzowany sposób (stąd nazwa). Warto wiedzieć, że język formatu XML nie będzie czytelny dla człowieka. Przetworzy i odczyta go za to dany program księgowy pracujący z danym formatem. Zwykła faktura w formacie PDF nie będzie mogła zostać odczytana przez tego typu systemy. Taki jasno sprecyzowany, jednolity standard e-faktury ma w założeniu uprościć proces dokumentowania transakcji, przyspieszyć i zautomatyzować wystawianie, przetwarzanie oraz archiwizację dokumentów. Szybsze procesowanie dokumentu to także oszczędność pracy, kosztów i zamieszania, które niekiedy towarzyszy standardowej dokumentacji. Co więcej podatnicy będą dysponować w dowolnym momencie informacjami z faktur dla potrzeb zarządczych i analitycznych.

Nie da się ukryć, że specyfikacja plików i ujednolicone środowisko uszczelnią system. Ułatwią też czynności kontrolne – zarówno z perspektywy instytucji państwowych, ale też z perspektywy przedsiębiorców i biur rachunkowych. KSeF oznacza niemal pełną transparentność przepływu w transakcjach. Urzędnicy będą w stanie monitorować zarówno wystawione faktury sprzedażowe, jak i kosztowe. To nie tylko da nowe narzędzia i możliwości kontrolne, ale też rozbuduje uprawnienia fiskusa. Z perspektywy podatnika to dobra i zła wiadomość jednocześnie. A skoro jesteśmy przy podatnikach – będą mieć dowolność jeśli chodzi o wybór konkretnego narzędzia, z jakiego będzie korzystać w ramach KSeF. Program, który umożliwi wystawianie, przyjmowanie i przesyłanie dokumentów bezpłatnie udostępnia Ministerstwo Finansów, ale integracja z KSeF będzie również możliwa w ramach dodatkowych systemów. Choćby przy pomocy Saldeo SMART, o którym ostatnio pisaliśmy na blogu. Zachęcamy do lektury!

Co warte podkreślenia, KSeF, poza wystawianiem, przesyłaniem i otrzymywaniem faktur ustrukturyzowanych KSeF posiada również funkcje ich weryfikowania (zgodnie z określonym wzorem). Daje też możliwość wysyłania komunikatów dotyczących wystawienia, odrzucenia albo braku możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej. Poza pewnymi, ewidentnymi korzyściami, KSeF rodzi pewne wątpliwości i pytania. O ile wprowadzenie spójnego standardu faktur może być dobrym krokiem, tak już w kwestii rozliczania faktur zagranicznych pojawia się sporo wątpliwości. Pewnym problemem będzie też brak możliwości poprawienia faktury przed wprowadzeniem jej do obrotu oraz brak stosowania uproszczeń w fakturowaniu oraz rozliczaniu VAT. Co więcej, przepisy wciąż się zmieniają, co nie ułatwia sprawy. O aktualnych zmianach wspomnimy na koniec, a teraz odpowiemy na jedno z najczęściej pojawiających się pytań – od kiedy zacznie obowiązywać KSeF?

Krajowy System e-Faktur – od kiedy obowiązkowy?

Ministerstwo Finansów najpierw proponuje dobrowolne przystąpienie przedsiębiorców do platformy KSeF i daje chętnym podatnikom taką możliwość od stycznia 2022 roku, do końca czerwca 2024 roku. W tym okresie korzystane z Krajowego Systemu e-faktur jest dobrowolne. A kiedy będzie obligatoryjne? Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi po konferencji uzgodnieniowej w lutym 2023 roku, termin wejścia w życie obowiązkowego KSeF został przesunięty na 1 lipca 2024 roku. Co istotne, termin nie dotyczy wszystkich podatników. Korzystanie z KSeF od 1 lipca 2024 roku ma być obligatoryjne dla czynnych podatników VAT, a od 1 stycznia 2025 roku – dla podatników zwolnionych podmiotowo oraz przedmiotowo z VAT.

Oczywiście aktualnie za niekorzystanie z KSeF nie grożą żadne konsekwencje. To zmieni się jednak po tym, kiedy faktury ustrukturyzowane staną się obowiązkowe. Na podatników, którzy nie wystawią dla kontrahentów faktur w ramach KSeF, nawet jeśli udokumentują sprzedaż w inny sposób (np. przesyłając fakturę elektroniczną), czekają kary finansowe, które mogą wynieść 100% kwoty podatku VAT wykazanego na fakturze, oraz do 18,7% należności wykazanej na fakturze, jeśli nie jest na niej określona kwota podatku. Wspomniane kary będą najprawdopodobniej obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Póki co Ministerstwo Finansów nie straszy, a zachęca i w tym celu przygotowało kilka bonusów dla przedsiębiorców korzystających z KSeF dobrowolnie:

• zwolnienie z obowiązku przechowywania faktur i ich archiwizacji – tę odpowiedzialność przejmuje KSeF;
• zwolnienie z obowiązku przekazywania plików JPK_FA na żądanie urzędu;
• skrócenie czasu oczekiwania na zwrot podatku z 60 do 40 dni;
• usprawniona wymiana korekt;
• większa automatyzacja procesów fakturowania i księgowania;
• możliwość pobierania faktur kosztowych z systemu KSeF bez konieczności posiadania faktury w formie papierowej.

Co jeszcze warto wiedzieć o Krajowym Systemie e-Faktur?

Kolejne z pytań, które powtarza się w kontekście wejścia KSeF, to czy faktury papierowe znikną z obrotu? Według zapowiedzi ministerstwa – ustrukturyzowane faktury będą tylko jedną z opcji do wyboru. Faktury papierowe nie znikną definitywnie, natomiast będzie ich coraz mniej. Warto w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z zapowiedziami zmian w projekcie, z KSeF zostaną wyłączone m.in.

• faktury konsumenckie (B2C);
• bilety, które uznawane są za faktury w tym paragony na autostradach płatnych;
• faktury wystawiane w procedurach OSS i IOSS.

A co z uprawnieniami? Aby uniknąć ewentualnych wątpliwości dotyczących uprawnień w KSeF, podsumowaliśmy informacje na ten temat. Uprawnionymi do działania w KSeF są:

• bezpośrednio podatnik lub komornik sądowy/organ egzekucyjny,
• osoba fizyczna/podmiot niebędący osobą fizyczną – uprawnione przez podatnika w zakresie nadanych uprawnień,
• osoba fizyczna – uprawniona przez podatnika – jednostkę samorządu terytorialnego (JST) lub grupę VAT (GRV), do nadawania uprawnień do zarządzania jednostkami podrzędnymi (członkami grup VAT),
• osoba fizyczna/podmiot niebędący osobą fizyczną – wskazane w imieniu podatnika lub jednostki podrzędnej (członka grupy VAT) przez osobę fizyczną, która posiada uprawnienie do nadawania dalszych uprawnień, nadane w imieniu tego podatnika lub jednostki podrzędnej (członka grupy VAT), w zakresie nadanych uprawnień,
• osoba fizyczna – wskazana w imieniu podatnika (JST, GRV) przez osobę fizyczna która posiada uprawnienie do nadawania uprawnień do zarządzania jednostkami podrzędnymi (członkami grupy VAT), do zarządzania uprawnieniami w ramach danej jednostki podrzędnej (członka grupy VAT),
• osoba fizyczna wskazana przez podmiot, który w imieniu podatnika lub jednostki podrzędnej (członka grupy VAT) został wskazany przez osobę do tego uprawnioną jako uprawniony do wystawiania lub odbierania faktur, wyłącznie w zakresie wystawiania lub odbierania faktur podatnika lub jednostki podrzędnej (członka grupy VAT),
• osoba fizyczna reprezentująca organ egzekucyjny lub wskazana w imieniu organu egzekucyjnego w zakresie wystawiania faktur.

Aby korzystać z KSeF niezbędne jest uwierzytelnienie się podatnika w systemie. Podmiot niebędący osobą fizyczną może uwierzytelnić się w systemie pieczęcią kwalifikowaną. W innym przypadku konieczne jest złożenie np. przez spółkę zawiadomienia ZAW-FA, w którym podmiot wyznaczy określoną osobę fizyczną do korzystania z KSeF (w tym do nadawania uprawnień, odbierania uprawnień, wystawiania faktur w imieniu podmiotu oraz dostępu do faktur). Więcej informacji na temat uprawnień znajdziecie tutaj. A pod tym linkiem znajdziecie dodatkowe pytania i odpowiedzi związane z KSeF.

KSeF – zmiany w przepisach

W połowie czerwca 2023 roku Sejm uchwalił nowelizację ustawy o VAT i niektórych innych ustaw, która wprowadza od 1 lipca 2024 r. obowiązek wystawiania faktur za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Główne założenia ustawy:

• Przesunięcie wejścia w życie ustawy z 1 stycznia 2024 r. na 1 lipca 2024 r.
• Wydłużenie o dodatkowe pół roku terminu na wdrożenie KSeF przez podatników zwolnionych podmiotowo oraz przedmiotowo z VAT – KSeF będzie dla nich obowiązkowy od 1 stycznia 2025 r.
• Faktury z kas rejestrujących będą mogły być wystawiane w dotychczasowej formie do 31 grudnia 2024 r.
• Paragon fiskalny z NIP będzie uznawany jak faktura uproszczona do 31 grudnia 2024 r.
• Faktury konsumenckie (B2C) nie będą objęte KSeF.
• Bilety spełniające funkcję faktury (w tym paragony na autostradach płatnych) zostają wyłączone z KSeF.
• Wyłączone z KSeF będą również faktury wystawiane w procedurach OSS i IOSS.
• Kurs waluty obcej stosowany do przeliczenia na PLN zostanie utrzymany z dnia poprzedzającego datę wskazaną w polu P_1 faktury ustrukturyzowanej przez jeden dodatkowy dzień do przesłania jej do KSeF.
• W przypadku awarii po stronie podatnika przewidziano możliwość wystawiania faktur w trybie offline poza KSeF i dostarczenia faktury do KSeF następnego dnia roboczego po wystawieniu offline.
• Doprecyzowanie daty wystawienia oraz innych kwestii ważnych dla procesu wystawiania faktur podczas awarii oraz w trybie offline.
• W okresie awarii i w trybie offline dopuszczone będzie wystawianie faktur korygujących.
• Likwidacja not korygujących w KSeF i poza KSeF.

Oczywiście nie jest powiedziane, że to koniec zmian. Mimo to mamy nadzieję, że nasze dzisiejsze podsumowanie informacji o KSeF będą dla Was pomocne, aby poukładać sobie wiedzę i przygotować swoją firmę na nowe przepisy. Pamiętajcie, że możecie liczyć na pomoc naszego biura rachunkowego. Zachęcamy do bezpośredniego kontaktu i skorzystania z naszej obsługi księgowej, dzięki której żadne zmiany i nowelizacje nie będą dla Was problemem!