Podział firmy po rozwodzie – co warto wiedzieć o majątku
Życie prywatne i zawodowe często się przenika. Gdy dochodzi do rozwodu, wiele osób zastanawia się, jak wygląda podział firmy po rozwodzie. Jakie przepisy to regulują? Co warto wiedzieć?
Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące majątku osobistego, wspólnego oraz metod podziału przedsiębiorstwa po rozwodzie. Treść kierujemy zarówno do właścicieli jednoosobowych działalności, jak i wspólników spółek.
Majątek osobisty a majątek wspólny
Aby zrozumieć, jak wygląda podział firmy po rozwodzie, trzeba najpierw odróżnić majątek osobisty od majątku wspólnego.
Majątek osobisty to wszystko, co należy wyłącznie do jednego z małżonków. Zalicza się do niego:
- składniki nabyte przed zawarciem małżeństwa,
- środki pochodzące z darowizn, spadków, odszkodowań, praw autorskich,
- majątek nabyty w trakcie małżeństwa za pieniądze z majątku osobistego (np. wkład do firmy).
Majątek wspólny powstaje automatycznie w chwili zawarcia małżeństwa – chyba że małżonkowie zawarli intercyzę. Obejmuje m.in.:
- wynagrodzenia za pracę i dochody z działalności,
- świadczenia socjalne (np. 500+),
- zyski z majątku osobistego (np. odsetki od lokaty).
Czym jest intercyza?
To umowa o rozdzielności majątkowej zawierana u notariusza. Określa, które składniki pozostają osobiste, a które mogą stać się wspólne. Jej podpisanie przed rozpoczęciem działalności może ułatwić przyszły podział majątku w razie rozwodu.
Jak można podzielić majątek po rozwodzie?
Majątek wspólny – w tym firmę – można podzielić na dwa sposoby:
- Umownie – małżonkowie samodzielnie ustalają zasady podziału. Można to zrobić przed rozwodem lub po jego orzeczeniu.
- Sądowo – jeśli strony nie osiągną porozumienia, podziału dokonuje sąd w osobnym postępowaniu działowym.
Podział firmy po rozwodzie – możliwe scenariusze
W przypadku przedsiębiorstwa prowadzonego wspólnie (bez intercyzy), możliwe są trzy rozwiązania:
1. Przekazanie firmy jednemu z małżonków ze spłatą drugiego
Najczęściej wymaga to profesjonalnej wyceny przedsiębiorstwa. Na tej podstawie ustalana jest wysokość spłaty.
2. Sprzedaż firmy i podział środków
Byli małżonkowie mogą sprzedać firmę i podzielić uzyskane środki według ustalonej proporcji.
3. Podział lub wydzielenie firmy
Firma może zostać podzielona na dwie niezależne części (np. dwa działy, które staną się osobnymi działalnościami). Możliwe jest też wydzielenie jednej części firmy i utworzenie z niej nowej spółki.
Działalność jednoosobowa – przed czy po ślubie?
Jeśli firma została założona po ślubie, jej składniki wchodzą do majątku wspólnego (chyba że istnieje intercyza).
Jeśli została założona przed ślubem, to zasadniczo stanowi majątek osobisty. Uwaga – wkłady finansowe dokonane później z majątku wspólnego mogą podlegać rozliczeniu.
Spółki a podział majątku
Spółka cywilna
Majątek spółki stanowi współwłasność łączną wspólników. Małżonek, który nie jest wspólnikiem, nie ma prawa do jej składników. Może natomiast dochodzić zwrotu połowy wartości wkładu, jeśli ten pochodził z majątku wspólnego.
Spółki osobowe
Zasady są podobne do tych, które obowiązują w spółce cywilnej. Prawa mają wyłącznie wspólnicy.
Spółki kapitałowe (np. sp. z o.o.)
Majątek spółki jest oddzielony od majątku wspólników. Jeśli udziały zostały nabyte z majątku wspólnego, podlegają podziałowi (np. poprzez sprzedaż lub przeniesienie części udziałów).
Podsumowanie – co warto zapamiętać?
- Przedsiębiorstwo założone w trakcie małżeństwa zazwyczaj wchodzi do majątku wspólnego.
- Kluczowe jest ustalenie, które składniki majątku są wspólne, a które osobiste.
- Firma może zostać sprzedana, podzielona lub przekazana jednemu z małżonków ze spłatą.
- W przypadku spółek wiele zależy od ich formy prawnej.
- Intercyza znacząco upraszcza kwestie majątkowe – również te związane z firmą.
Pamiętaj, że prowadzenie firmy to nie tylko kwestie majątkowe. To również szereg formalnych obowiązków. Jeśli chcesz sprawdzić, jakie zasady obowiązują każdego przedsiębiorcę, zajrzyj do naszego wpisu: Jakie obowiązki mają przedsiębiorcy?
Potrzebujesz pomocy?
Podział firmy po rozwodzie to poważne zagadnienie – zarówno prawne, jak i biznesowe. Jeśli stoisz przed takim wyzwaniem skontaktujcie się z naszym biurem rachunkowym. Pomożemy Ci uporządkować sytuację majątkową, ustalić wartość firmy i znaleźć rozwiązanie dopasowane do Twoich potrzeb.