Obowiązki pracodawcy wobec pracownika w czasie upałów – poradnik dla przedsiębiorcy
Wysoka temperatura staje się dla Polaków coraz bardziej uciążliwa. W ostatnim czasie pogoda nas nie oszczędza, a termometry wskazują nawet 30 st. Celsjusza. Wpływa to oczywiście na komfort pracy. Co powinien zapewnić pracodawca swojemu zespołowi? Tym zajmiemy się w dzisiejszym artykule. Serdecznie zapraszamy! 🙂
Przede wszystkim woda
Prawo wyraźnie mówi o obowiązkach pracodawcy wobec pracownika. Jest on zobowiązany zapewnić pracownikowi dogodne warunki pracy, które będą chroniły jego życie, a także zdrowie. Muszą więc to być warunki higieniczne i bezpieczne.
Aby tak się stało w omawianej dzisiaj sytuacji, czyli podczas dojmujących upałów, pracodawca musi zapewnić pracownikowi wodę. Kodeks nie reguluje, ile ma być to konkretnie litrów. Musi to być jednak ilość, której pracownik potrzebuje, aby nie chodzić spragnionym.
Trzeba tutaj też wspomnieć o tym, że pracownik nie może domagać się od pracodawcy innych napojów niż woda. Nie może więc być mowy o sytuacji, gdy pracownik “zamawia” u pracodawcy Coca-colę czy Pepsi. Pracodawca ma kupić i postawić w widocznym miejscu wodę zdatną do picia, a potem poinformować pracowników o możliwości skorzystania z niej, aby zaspokoili pragnienie wywołane przez upał.
Co jednak jeszcze warto wiedzieć? Warto wiedzieć, że zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. 1996 nr 60 poz. 279) pracodawca ma zapewnić napoje, gdy temperatura przekroczy 28 st. Celsjusza w zamkniętym pomieszczeniu. Gdy jednak pracownicy pracują np. na budowie i ich głównym miejscem pracy jest przestrzeń otwarta – wówczas temperatura musi przekroczyć 25 st. Celsjusza.
W ww. rozporządzeniu znajdziemy także informację, zgodnie z którą pracownik ma otrzymać w pewnych, określonych warunkach nie tylko samą wodę. Napój ma być bowiem “bogaty w sole mineralne i witaminy”, gdy praca jest związana z upałem i dużym wysiłkiem fizycznym. Warto także zapamiętać, że zwykła, mineralna woda powinna być dostępna dla wszystkich pracowników od rozpoczęcia, aż do zakończenia pracy.
Pracodawca nie chce zapewnić wody, bo zapomniał ją kupić. Obiecuje jednak zwiększyć o kilka złotych wypłatę. Czy może?
Warto wspomnieć, że zdarzają się sytuacje, gdy pracodawca zapomni zapewnić wodę pracownikom. Aby nieco załagodzić sytuację, proponuje im wtedy np. dołożenie kilku złotych rekompensaty za brak zapewnienia im komfortowych warunków pracy w czasie upalnego dnia. Czy może? Niestety, ale tego typu działanie jest nielegalne, a pracownik, który zgłosiłby taką sytuację odpowiedniej instytucji (do Okręgowego Inspektora Pracy), narobiłby pracodawcy sporych kłopotów – i słusznie. Za brak zapewnienia odpowiednich warunków pracy w upalny dzień, które reguluje prawo, pracodawca może zapłacić nawet 30 tys. złotych mandatu. Zwykle jednak kończy się na niższych karach, choć minimalna z nich to nadal spory wydatek, szczególnie dla mikroprzedsiębiorcy, bo w postaci 1 tys. zł.
Pracodawco - zainstaluj klimatyzację! Pracowniku - nie muszę
Wielu pracowników zastanawia się, czy może zmusić swojego pracodawcę do tego, aby założył klimatyzację w miejscu pracy. Na ten moment nie jest to możliwe, a ewentualna klimatyzacja, która standardem jest choćby w warszawskich biurowcach, to jedynie dobra wola pracodawcy. Pracownicy mogą oczywiście złożyć stosowny wniosek z prośbą o jego rozpatrzenie, ale decyzja, jak wcześniej wspomnieliśmy, to możliwość, a nie obowiązek.
Co może, ale czego nie musi pracodawca? Nowe standardy, które wprowadzają warszawskie firmy
Coraz częściej słyszy się o rozwiązaniach, jakie wprowadzają pracodawcy ze stolicy. I chociaż nie należy to do ich obowiązków, to jednak jest wyjściem, jakie zasługuje na pochwałę. Pracodawcy oferują swoim pracownikom długie przerwy, tzw. “przerwy regeneracyjne”, które pojawiają się w ciągu dnia i pomagają uporać się z upałem. W ich trakcie pracownik może udać się na odpoczynek i np. posłuchać muzyki siedząc wygodnie w fotelu.
Nie kupują wody, ale włączają lekko klimatyzację
Niektórzy pracodawcy chcą nieco obejść przepisy, a wtedy zamiast kupować pracownikom wodę, włączają lekko klimatyzację. Mogą tak zrobić, bowiem przepisy mówią o temperaturze, która ma przekraczać w pomieszczeniu 28 st. Celsjusza. Klimatyzacja ustawiona na podtrzymywanie temperatury w okolicach 27 st. Celsjusza rozwiązuje więc skutecznie problem… Tak jakby…
Nie mają klimatyzacji, ale stawiają przy biurkach stare, hałasujące wiatraki
W mniejszych biurach pracodawcy wpadają na wspaniały pomysł, zgodnie z którym w teorii pomagają swoim pracownikom uporać się z uciążliwymi warunkami w pracy, a w praktyce nie zmieniają niemal nic. Pracodawcy czasami pozwalają swoim pracownikom postawić wiatraki przy biurkach, które w zimie leżą gdzieś na strychu i mają swoje lata, a w dodatku są mało wydajne. W efekcie jedynie mielą gorące powietrze, co nie przynosi żadnego efektu. W tej sytuacji temperatura w pomieszczeniu nadal ma 28 st. Celsjusza, bo wiatrak nie jest w stanie ochłodzić powietrza. Taki pracodawca wciąż naraża się na konsekwencje w postaci mandatu.
Pracodawcy skracają czas pracy. Potem obcinają pensje. Czy mogą?
Jednym z pomysłów, na który można natrafić jest obcinanie pensji pracownikom, których wcześniej “z dobrego serca” puszczają do domu z powodu upałów. Skracają im czas pracy, aby następnie zmniejszyć pensję na koniec miesiąca. Nie jest to legalne działanie i jak najbardziej nadaje się, aby zgłosić je np. do Sądu Pracy. To nie wina pracownika, że panuje upał. Pracownik sam też nie decyduje o tym, aby skrócić swój czas pracy. Jeśli więc pracodawca skróci czas pracy – robi to dobrowolnie, w trosce o pracownika. Nie może jednak z tego powodu domagać się od niego, aby zgodził się potem na zmniejszenie pensji.
Uwaga na młodocianych. Nie muszą przychodzić do pracy, gdy temperatura przekroczy 30 st. Celsjusza
Młodociani mają ten komfort, że nie muszą przychodzić do pracy, gdy temperatura przekracza 30 st. Celsjusza. Młodociany to osoba, która nie ma jeszcze ukończonego 18 roku życia.
PODSUMOWANIE
Choć pracownicy wciąż często skarżą się na pracodawców, którzy za nic mają przepisy Kodeksu Pracy, to jednak sytuacja zmienia się i rozwija ku lepszemu. Coraz więcej biur decyduje się zainstalować klimatyzację, która staje się wręcz nieodzowną częścią technicznego wyposażenia biura. Ponadto wiele miejsc pracy zapewnia pracownikom dozowniki z wodą, choć zgodnie z przepisami nie muszą im wcale tego oferować.
Jeśli jednak sytuacja firmy nie pozwala na zastosowanie rozwiązań tego typu na stałe, pamiętajmy choćby o wodzie. Otoczmy także szczególną opieką kobiety w ciąży, osoby starsze i wspomnianych młodocianych, którzy mogą odczuwać skutki pogody nawet na długo wcześniej, zanim temperatura w pomieszczeniu przekroczy wskazane 28 st. Celsjusza.
Jeśli ktoś z Państwa chciałby zapoznać się ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi obowiązków pracodawcy wobec pracownika w trakcie upałów i mieć pewność, że wdroży je we właściwy sposób – zapraszamy do kontaktu. Wspomniane sytuacje i wymienione informacje nie wyczerpują niestety wszystkiego, co zawiera m.in. Kodeks Pracy. Warto przeanalizować sytuację w Państwa firmie i zdecydować o podjęciu odpowiednich kroków, czym z przyjemnością się zajmiemy. Prowadzimy w Warszawie biuro rachunkowe, a także pełną księgowość online. Niech upały nie będą nam straszne! 🙂
Do usłyszenia 🙂
Zespół Audyt Legis